Sançar’dan kritik uyarı! ''Malatya fayı, ciddi deprem beklenen önemli bir fay haline geldi''

Munzur Üniversitesinde görevli jeolog Doç. Dr. Taylan Sançar, deprem sonrası yapılması gereken en önemli işlerden birinin arazideki yüzey kırıklarının dağılımını tespit etmek, yüzey kırıkları üzerinde meydana gelen hareketin ne kadar, fay zonu boyunca nasıl dağıldığını öğrenmek olduğunu söyledi.

MALATYA FAYI İÇİN TEHLİKE ARTTI

Meydana gelen ikinci depremde Göksun’dan başlayan hattın Doğanşehir’in güneyinden Yeşilyurt’a doğru hareket etiğini öğrendiklerini belirten Sançar, ''Bu şu anlama geliyor, aslında Malatya fayı üzerinde bu depremlerde herhangi bir hareket meydana gelmedi. Dolasıyla meydana gelen deprem, Malatya fayının üzerine biraz da enerji yüklemiş oldu. Bu, Malatya fayının üzerinde hareket olmaması, kırık sisteminin gelişmemesi, üstüne de enerji transfer etmiş olması halihazırda deprem tehlikesi taşıyan Malatya fayı için birazcık daha tehlikeyi artırdı. Her ne kadar biz deprem riskinden bahsediyorsak da bunun zamansal bir ölçeği çok zor. Yaklaşık 5-6 senedir bu fay üzerinde dikkat çekmeye çalışıyoruz. Şunu da belirtmek gerekir ki öngörülebilir bir gelecekte depremlerin ne zaman olacağı, nerede olacağı veya nasıl olacağı gibi bir takım sorulara net cevaplar vermek mümkün değil. Ne zaman olacağını kesinlikle bilmiyoruz. Nerede olacağından merkez üssü nedir bilmiyoruz. Nasıl olacağında da kasıt bir mevcut deprem öncü deprem midir değil midir bunu ayırmak çok mümkün değil. Ana şok olmadan öncü depremleri söyleyemiyoruz” dedi.

"MALATYA FAYI CİDDİ DEPREM BEKLENEN BİRİNCİ DERECEDEN ÖNEMLİ BİR FAY HALİNE GELDİ"

Malatya fayı üzerinde yaptıkları araştırmalarda son 10 bin yıl içerisinde 4 yüzey kırığı oluşturan deprem olduğunu gördüklerini kaydeden Doç. Dr. Taylan Sançar, ''Bu depremlerin tekrarlanma aralığı ve Malatya fayı üzerinde meydana gelen son depremi dikkate aldığımız zaman artık fayın çok ciddi bir deprem tehlikesi içerdiğini görüyoruz. Dolasıyla son olan depremlerle birlikte artık Malatya fayı ciddi deprem beklenen, Türkiye açısından birinci dereceden önemli bir fay haline gelmiş oldu. Bir takım değerlendirmeler yapıldı. Malatya fayı üzerinde deprem olursa Ovacık fayı, bölgedeki diğer fayları etkiler, tetikler gibisinden. Bu aslında tam tersi durum için de geçerli. Biliyorsunuz bizim ilimiz için en önemli tehlikelerden birisi de Yedisu fayı. Yedisu fayı Kuzey Anadolu fay zonu üzerinde Marmara segmentiyle, Marmara’nın içinde yer alan fay kesimi ile birlikte kırılmayan iki koldan bir tanesi. Erzincan’ın Üzümlü ilçesinin birazcık batısından başlıyor ve Bingöl’ün Yedisu ilçesine kadar yaklaşık 75 kilometre uzunluğu olan bir fay. Bu fay üzerinde meydana gelecek depremin en az 7.2 olmasını bekliyoruz. Tarihi kaynaklara baktığımız zaman en son deprem 1784 yılında bir önceki deprem 1583 yılında olmuş. Daha önceki depremlere baktığımız zaman bu fayın düzenli bir deprem üretme davranışının olmadığını görüyoruz. Bazen bir deprem arası 100 yıl, bazen 150 yıl, bazen de 200 yıl oluyor. Son depremin yaklaşık 240 yıl önce olduğunu dikkate alırsak bu da çok çok ciddi bir deprem tehlikesi taşıdığını gösteriyor” diye konuştu.

"PÜTÜRGE-ÇALİKHAN ARASI İYİ ÇALIŞILMALI"

6 Şubatta meydana gelen ilk depremin Doğu Anadolu fay zonu üzerinde gerçekleştiğini hatırlatan Sançar, “Buranın yüzey kırığını haritalamak bizim için çok önemliydi. Çünkü yüzey kırığının Kuzeydoğuda ulaştığı uç ile 2020 Elazığ depreminin güneybatısındaki uç arasındaki mesafeyi bilmek önemli. Eğer bu iki deprem arasında oluşan yüzey kırıkları birbiriyle örtüşüyorsa bu bölgede, Çelikhan ile Pütürge arasında büyük bir deprem olmayacağı anlamına geliyor. Ama yapılan bazı modelleme çalışmalarına göre 2020 depreminin yüzey kırığı ile 6 Şubat depremleriyle ilk deprem arasında yaklaşık 35-40 kilometrelik bir boşluk kaldı. Bu da en az 6.8 büyüklüğünde bir deprem üreteceği anlamına gelir. Ama bazı modelleme çalışmaları der ki 2020 depreminin olduğu yüzey kırığı ile 6 Şubatta meydana gelen ilk depremin yüzey kırığı neredeyse birbirine çok yakın bir konumdalar, neredeyse birleşti sayılırlar. Burada artık büyük deprem meydana gelmeyecek. Dolayısıyla bu tür model çalışmalarını biz arazide kontrol ettiğimiz zaman Mutlu’nun kuzeydoğusunda birkaç kilometre daha yüzey kırığının gittiğini biliyoruz. Ama daha kuzey taraflarında arazi koşulları bu çalışmaya izin vermediği için yüzey kırığının nereye kadar gittiği konusunda net veri toplayamadık. Bütün bunlar yine Pütürge ile Çelikhan 35-40 kilometrelik kesimin çok dikkatli bir şekilde yeniden çalışılması gerektiğinin altını çiziyor” dedi.

HABER MERKEZİ-MALATYA