Bakır işleme zanaatı

Sanat Sektör Oldu ve Öldü Diyen İsmail Bülbül:Biz Ecdadımızdan Ne Gördüysek Onu Devam Ettiriyoruz.Röportaj: Yüksel Akça

Günümüz bakır sanatında zanaatkâr kim, sanatkâr kim? Usta çırak ilişkisi nasıl ilerliyor?

Öncelikle sorumuzu genel olarak ele alalım. Maden sanatlarının tümünde çırak, kalfa, usta, zanaatkâr ve sanatkâr vardır. Bu sıfatları açıklayarak başlayalım. Çırak; sabrı sınanmış işi öğrenmek isteyen talep eden kişiye denir. Usta ise kendi ustasından öğrendiğini bire bir yapan kişiye denir. Geleneği devam ettiren, yoldan şaşmayan, verilen işi yapan ve hakkı ile sonuçlandıran ustadır. Usta, zamanla gelenekle öğrendiği sistemi kullanarak yeni bir iş yapar ise Zanaatkâr olur. Örneğin leğen ibrik her dönemde yapılan bir parçadır. Usta buna bir şey eklemek gerek diye düşünür.
Mesela ibriğin kulp kısmı boştur genelde. Kulpa işleme yapmak veya formunu değiştirmek ister, bunu da gelenekte yaptığı gibi hakkı ile yaparsa o artık zanaatkâr olur. Zanaatkâr olan birisi yine yaptığı işin üzerine bir şey ekler ise sanatkâr olur. Örneğin gelenekte buhurdan her zaman yapılan bir parçadır. Buhurdanın işleme şekilleri genelde ya komple kakma ajur ya da komple işleme ajur olur. Bunun dışına çıkıp formu baştan sona değiştirse, işleme türüne oyma, işleme, kakma ve ajur sistemini eklerse o artık Sanatkâr olur. Özetle sanatkâr veya sanatçı gördüğü ile değil hayali ile çalışan, olmayan işler yapıp gelecek nesillere yeni işler ve bildiği geleneği bozmadan o geleneğe özüne uygun yeni eserler veren kişidir.