Koronavirüs, güvenlik politikalarını nasıl etkiler?

HABER MERKEZİ-MALATYA 

Düzenlenen programda konuşan Birdişli, koronavirüs güvenlik politikalarını nasıl etkileyeceği konusunda bilgilendirdi.

"PANDEMİNİN ULUSLARARASI İLİŞKİLERİ NASIL ETKİLEYECEĞİNİ BEKLEYİP GÖRECEĞİZ"

Koronavirüs başladığından beri ulus devletlerin farklı roller üstlenmeleri beklendi. Yaşadığımız dönem çerçevesinde düşündüğümüzde dünyayı saran böyle büyük bir salgının bizleri nasıl etkilediğini, uluslararası camiadan baktığımızda bunu nasıl değerlendirmemiz gerekiyor sorusu üzerine konuşan Doç. Dr. Fikret Birdişli: “ Koronavirüs süreci henüz devam eden bir süreç. Bu süreç henüz tamamlanmadığı için nasıl bir sonuç yaratacak şimdiden söylemek zor. Sadece sürecin içerisinde olduğumuz için şu kadarını söyleyebiliyoruz; şu ana kadar karşılaşmadığımız ve rastlamadığımız bir durum. Uluslararası alanda kurucu nitelik taşıyan pek çok olay olmuştu. Bu niteliğine göre bazen uluslararası ilişkilerde devletlerarası münasebetleri kökten değiştirmişti. Bazı olaylarda ise kökten bir değişiklik yapmamış ama mevcut işleyiş ufak tefek değişikliklere neden olmuştur. Pandemi daha önce karşılaşılmayan bir sıkıntı. Dolayısıyla bu durumun uluslararası ilişkileri nasıl etkileyeceğini ilerleyen dönemde göreceğiz. Şuanda birinci önceliğimiz olarak virüsle ilgili sorunları halletmeye çabalıyoruz. Virüs yendiğimiz zaman her şey bitmiş olmayacak. Şuanda uluslararası alanla ilgili kestirmelerde bulunmak zor. Şunu söyleyebilirim, uluslararası sistemde ciddi ve köklü bir değişikliğe neden olur mu derseniz, ben bunu beklemiyorum. Fakat sistemin altında farklı değişikliklere neden olacaktır. Bu değişiklikler de muhtemelen ekonomik olacaktır”

"İNSANLARIN ONKOLOJİK GÜVENLİK KAYGILARI TETİKLENDİ"

Bu işin güvenlik bağlamına girmemiz gerekirse; güvenlikte korona süreci başladı. ABD'de sürekli olarak ulusal güvenlik vurgusu yapılıyor. Sizce ulusal güvenlik kavramı popülerliğini korur mu yoksa yeni bir tanım ihtiyacı doğar mı? Sorusu üzerine Doç. Dr. Fikret Birdişli; “ Ulusal güvenlik bir üst kavram. Bu kavram varlığını korur, vurgular biraz değişebilir. Güvenlik çalışmalarının yönünü değiştiren bazı olaylar vardır. Mesela soğuk savaş bunlardan bir tanesidir. 1994 yılında Birleşmiş Milletler bir insani kalkınma raporu yayınlamıştır. Orada güvenliği yeniden tanımlamıştı. Yaklaşık 7 kategoriye ayırmıştı. İlk etapta ciddi bir değişiklik olacakmış gibi gözlendi. Ama bu kategorilerde askeri çatışmayla ilgili herhangi bir şey yoktu. Fakat ilerleyen zamanlar şunu gösterdi; Sırpların neden olduğu katliamlar, ardından körfez krizleri gösterdi ki dünya tarihinde güvenliğin stratejik boyutları varlığını korumaya devam edecek. Geçmişte çevre sorunları yaşanmış ama belli bir kesimi etkilemiştir. İlk kez çevreyle ilgili güvenlik kaygılarında derinlemesine bir değişikliğe neden olacak bir olay yaşanıyor. Dolayısıyla ben bir güvenlik çalışanı olarak da bu korona pandemisinin uluslararası sistemden daha fazla güvenlikle ilgili çalışmalara etkisi olacağını düşünüyorum. Ontolojik güvenlik yeniden konuşulup tartışılacak. Koronavirüs hadisesi insanların onkolojik güvenlik kaygılarını tetikledi. Gıda ve çevre güvenliği gibi başlıklar önem kazanacaktır” açıklamasını yaptı.

"HÜMANİZMİN YÜKSELECEĞİNİ DÜŞÜNÜYORUM"

Ulus devletlerin bireysel hak ve özgürlükleri daha da kısıtlayıcı bir yapıya bürüneceğini söyleyen siyasetçiler var. Bunun sebebi sizce güvenlik ihtiyacından dolayı mıdır? İnsanların özgürlük ve güvenlik arasında kalmaları durumunda devlete karşı bakış açısı ne durumda olur? Sorusu üzerine ise Doç. Dr. Fikret Birdişli: “ Ulus devletten anlamamız gereken sınırları çok belirli ve sınırlarını egemenlik anlamında korumaya çalışan bir devlettir. Küreselleşme devletin sınırlarını belirsiz hale getiriyor gibi düşünülse de ben o şekilde düşünmüyordum. Diğer ülkelerle olan uluslararası ilişkilerindeki algısı değişir. Onun haricinde sıkıntı olmaz. Otoriter yönetimler daha hızlı karar aldıkları için bu krizle baş etmede daha başarılı gözükebilirler.  Virüsün iç şokları atlatıldıktan ve geride kaldıktan sonra onun ekonomiye olan olumsuz yansımalarıyla yüz yüze kalındıktan sonra yaşanacak problemler bir süre daha otoriter yönetimlerin cazibesini biraz sıcak tutacaktır. Ama bu devam edemez. Çünkü özgürlükler insanın doğasında olan bir şey. İnsanların otoriter yönetimlere olan müsamahası otoriter yönetimleri daha da sertleştirir. O özgürlük alanları daraltılır ve insanlar bunun üzerine ters bir tepki verir. Süreç tam tersine işlemeye başlar. Virüsün ontolojik güvenliğe en önemli katkısı şu olacak; ırk, dil, din, ülke ayırt etmeksizin herkesi etkileyen bir olay. Biraz hümanizmin yükseleceğini düşünüyorum. İnsanların diğer devletlerle ve topluluklarla ilgili daha insancıl düşüneceklerini düşünüyorum. Bu da hümanizmi arttıracaktır. Dolayısıyla kısa vadede böyle bir geçişi yaşayabiliriz”

"İÇİMİZDE OLMAYAN SORUNLAR BİZİ DE ETKİLİYOR"

Hümanizmin dış politikaya yansımaları konusunda Doç. Dr. Fikret Birdişli; “ Liberalizmin dış politikaya yansımaları ile konuştuğumuzda şunu söylüyorduk, liberal devletler kendi içlerinde diğer liberal devletlerle daha sıcak ilişkiler içerisindeyken; liberal olmayan devletlere karşı sert bir tavır içerisindeydi. Bence bu değişebilir. Bizim içimizde olmayan sorunlar neticede gelip bizi etkiliyor”

"SİBER GÜVENLİK TEHDİTLERİ OLACAK"

Bizi bekleyen güvenlik sorunları neler olabilir? Bu bağlamda bununla baş etmek nasıl mümkün olur? Sorusu üzerine cevap veren Doç. Dr. Fikret Birdişli şu ifadeleri kullandı: “İnsanlar bugün internet üzerinden online olarak alışveriş yapıyor. Bu da bütünüyle eski alışkanlıkların değişmesi demek. Bu da beraberinde kendisine has riskleri ve tehditleri getirecektir. Bu noktada benim aklıma ilk gelen tehdit sosyal medyanın siber güvenlik tehditleri oluyor. Kişisel bilgilerin kaybolması önemli bir sorun olacak. Sosyal medyada insanlar her şeylerini birbirlerini paylaşmaya başladılar. Bu da insanların özelini ortadan kaldırıyor. İnsanların inançları, düşünceleri, hassasiyetleri noktasında da paylaşımlar yapılıyor. Bu paylaşımlar başkaları tarafından kötü niyetli olarak kullanılabilir. Siber güvenlik bu dönemin en önemli güvenlik sorunları. Yaşamın tehdit altında olması dikkatten kaçmaması lazım.”

"GÜÇLER DENGESİ OLUŞACAĞINI DÜŞÜNÜYORUM"

Salgın sonrasında dünya düzeni oluşursa eğer güvenlik politikalarında bu süreç farklılıklara götürür mü? Sorusuna Doç. Dr. Fikret Birdişli: “ Dünyanın bir sistem arayışı 1990'da başladı. İki kutuplu sistem çöktü ama yerine nasıl bir sistemin geldiği belirsiz oldu. Dünya tek bir devlet tarafından kontrol edilemeyecek kadar büyük bir yer. Hiçbir devlet de dünyayı tek başına idare edebilecek bir güce sahip değil. Amerika'nın ekonomik gücünden ciddi bir gerileme olduğu görülüyor. Bunun yanında ne olacağı konuşuluyor. Ben güçler dengesi oluşacağını düşünüyorum. Dünyanın bir güçler dengesine oturacağına düşünüyorum. Sadece bu güçlerin hangi güçler olacağı noktası belirsiz. Güvenlik çerçevesi ciddi değişikliğe uğramayacak ama derinleşecektir”

"TÜRKİYE'NİN YARDIMLARI HALK NEZDİNDE KARŞILIK BULUR"

Türkiye bu süreçte diğer ülkelere yardım gönderdi. Bölgesel olarak kendini ortaya koymaya çalıştı. Kendine yeni bir koalisyon arıyor diye düşünebilir miyiz? Sorusuna üzerine bilgiler veren Doç. Dr. Fikret Birdişli; “ Bence bunun siyasi bir boyutu var. Devletlerarasındaki imajımız ciddi anlamda sarsılmıştı. Bunların halk nezdinde bir etkisi olur. Türkiye'nin bu yardımları semboliktir ama kamuoyu oluşmasına etkisi olur. Yapmakta fayda vardır” diye açıklamalarda bulundu.

Fikret Birdişli Kimdir:
Malatya İnönü Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası İlişkiler bölümü öğretim görevlisidir. Lisans eğitimini Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Yüksek Lisans ve Doktora eğitimini ise İnönü Üniversitesi Kamu Yönetimi A.B.D'da tamamlayan Dr. Birdişli, çalışmalarını Uluslararası Güvenlik alanında yürütmektedir. İnönü Üniversitesi Stratejik Araştırmalar Merkezi Müdürlüğünü de yapmaktadır.