Malatya'nın sorunu deprem olmalı

Malatya'dayım... Pütürge-Doğanyol'un ortası Şiro bölgesinde. Depremin en çok hasar verdiği bir bölgemiz. 24 Ocak günü 6.8 şiddetinde can ve mal kaybının yaşandığı bir deprem meydana geldi. Ama ilk aklımıza gelen evleri yıkılan, ölü ve yaralılarımız yanında hayvanlarını kaybeden bu insanların kış günü ne yapacakları/nereye gidecekleri... Bir gazeteci-yazar olarak değilde “insan” olarak bu kaygımı her fırsatta dile getirdim. Getirmeye de devam edeceğim. Burada ki durumu, günlük hayat akışı sırasında meydana gelen aksaklıkları, bozulan rutin psikoloji gramerleri, gerilen sinirler, huzursuzluk tabiki had safhada.

Televizyonlarda seyrettiğiniz gibi değil maalesef. Sosyal medyada yayınlanan fotoğraflara baktım keşke o kadarından ibaret olsaydı burada ki hayat. Devlet baba geldi ama şu koşulda yeterlidir demek mümkün değil. Çünkü -15 ila üzerine çıkan soğuk ayazları çadırda geçirmek olağanüstü bir çaba gerektiriyor. Çadırda kalamayan çatlak, patlak evlerine geri dönmek zorunda kalanlar ise (2-5 arası) meydana gelen 2700 civarı artçı depreme karşı can güvenliğinin bulunmadığını buraya ayrıca not düşmek gerekiyor. Kaldı ki her artçı sarsıntı sonunda mevcut çatlaklar git gide büyümektedir.

Cumhurbaşkanımız, İçişleri bakanımız, parti liderleri, milletvekilleri ilk günden itibaren bölgeyi ziyaret etmeyi ihmal etmediler. Muhalefet ve iktidar “kızılay çadır dağıttı mı dağıtmadı mı?” polemiği haricinde milletimizin yaralarını sarmak için ortak çaba sarfettiklerinin, halkımızın yanında olduklarını kimse inkar edemez. Türkiye'nin her yerinden bölgeye akan yardımlar için de kendi ADIMA ben teşekkür ediyorum.

Elazığ Sivrice ile Birlikte Malatya'nın Doğanyol ve Pütürge ilçelerinde ciddi bir yıkım yaşandı. Aynı şekil Battalgazi ve Kale ilçerimizde de. Deprem her ne kadar “Elazığ depremi” olarak adlandırılsa da deprem merkezi Malatya'ydı. Özelikle Malatya yöneticileri, milletvekilleri, bürokrasisi gündemi deprem olmalı. İlk etapta çadırda hayatta tutunmaya çalışan insanları daha makül bir ortam sağlanması için acil çalışmaya ihtiyaç var. Okulların depreme dayanıklılık oranları tekrar gözden geçirilmeli. Şimdilik Malatya geneli 27 okul karantinaya alındı ama tüm okullar depremde ciddi hasarlar aldığını unutmayalım. Okullar çocuklarımız ile öğretmenlerin nerdeyse tüm gününü geçirdikleri kalabalık konseptler. Daha detaylı, profesyonel bir ekip okulları tekrar inceleme altına alması bu şartlarda önemlidir. Diğer bir husus insanlarımız evi yıkılmamış ama oturulamaz halde, hasar tespit raporlarını hazırlayan ekipler yeterince bilgilendirme yapmadığı için insanlar açıkta-dışarıda kalmamak için evlerine taşınıyor. Şimdilik en büyük tehlike burası. İnsanlarımızı bilinçlendirecek bir birim, masa, ilk elden kolay ulaşabilecekleri yeterli bir kaynak henüz bulunmamakta.

Pütürge Belediyesi binası, Doğanyol kaymakamlık, belediye binası, Şiro havzası boyunca devam eden köyler silsilesi, özellikle taş toprak evlerin yoğunluk olduğu bölgeler... Camilerin minareleri... Bazı köprüler... Yıkık dökük... Kimi yerler tamamen çökmüş... Her adımda daha büyük bir acı işliyor içimize... Deprem bilançosunun ne kadar ağır olduğunu en büyük kanıtlardan biri burası... Şayet 1999 depreminde olası yeni bir deprem ihtimaline karşı daha ciddi önlemler geliştirilseydi bu gün bölgemizin başına tüm bunlar gelmeyecekti.

Korkarım ki aynı aksaklıkların bu gün için de devam edeceği... Çünkü Malatya depremi çok fazla ciddiye almalı bu kez. Tek sorunumuz deprem olmalı. İlk önce sosyal devlet olma gereği insanlarımızı çadırdan çıkarıp daha kaliteli barınma imkanlarına kavuşturmak olmalıdır.

Doğanyol ile Pütürge'nin merkezleri ile bir çok köyüne bizzat gitmeye çalıştım. Yaklaşık 150 civarı oturum olan çadırı ziyaret etme şansı buldum. İnsanların sorunlarını yerinde ve bizzat kendilerinden dinledim. Ardından yetkililerle irtibat halinde olmaya çalıştım. Bölgeye gelen yardım imkanlarının herkese eşit ulaşması konusunda sosyal medya sayfamdan telkinlerle müdahale etmeye gayret gösterdim. (Her ne kadar bu konuda yanlış anlaşılsam da niyetimiz belliydi!) Özelikle Pütürge Kaymakamı dilerim beni affeder, her an aradım. Deprem gecesiyle beraber meydana gelmiş bu süreç üzerinden 20 gün geçti. Deprem 30 sn sürdü ama yan etkileri devam ediyor. Ne kadar daha devam edeceği bilinmez. İzlenimlerim sadece bu kadar mı, elbet değil. Yazılacak çok şey var da...

Başta “insanlarımızın yaralarının bir an önce sarılması ısrarı” ile “bundan sonra ki süreç” konuları, devletimiz bunların karşısında çok net tavır alacağına inanıyoruz. Gerisi insanlarımızın “normal hayatlarına” dönüşünü hızlandırmak sonunda belli olacak. Her şeye rağmen biz ne dersek diyelim. “Beraberlik ruhu sağlam bir çizgide...” Şimdilik elimizde ki en güçlü veri bu.

Nasıl şekilleneceği Malatya merkezde derhal yıkılmasına başlanılan apartmanların hızı buraya da entegre olacağıyla ortaya çıkacak. Malatya Büyük Şehir belediye Başkanı, Milletvekillerimiz ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ortak değerde bölgeyi depreme dayanıklı hale getirme isteği, bölgeyi istikrarlı hale getirme uygulamaları hızlandırılmalı. Şimdilik beraberinde soru işaretlerini getirmiş olsa da yine de umutsuz değiliz.

Bazı bürokrasi aksaklıklardan ötürü halkımızın kendini dışlanmış hissine kapılmasına mahal verilmemisi gerektiği gibi aksine bu süreç içinde değerli olduğunu belirten çok net tavrı da olumlu olarak not edilmeli. Depremin açtığı yaralara karşı şayet bir eksiklik var ise hem muhalefet iktidarı uyaracak hem kamuoyunu bilgilendirecek kritik yapması da önemli. Her şeyi iktidar partisinden beklemekte yanlış olur. Böyle hassas bir noktadayız.

TİMUR İNCE