TRAMBÜS KURBANLARI!

İlimizin sorunlarının en başında yer alan sorunlardan bir tanesi ulaşım sorunudur. Malatya yıllardan beri ulaşım sorunu ile ilgili büyük sıkıntılar çekmekte, sorunun çözümü için proje üretme konusunda yetersiz kalmaktadır. Tek merkeze sıkışmış olmanın ve çarpık kentleşmenin doğal sonucu olarak ulaşım ve trafik konusu ilimizde adeta kangren olmuş bir yara gibidir. Bugüne kadar çeşitli kurumların işbirliği ile soruna çözümler aranmış olsa da sorunun çözümü noktasında bir adım ileri gidilememiştir. Malatya'nın Büyükşehir statüsü kazanması ile birlikte ulaşım bütün il sınırları içerisinde Büyükşehir Belediyesine devredildi. Ulaşım ile ilgili bütün konularda artık kısa adı UKOME olan Ulaşım Koordinasyon Merkezi tek yetkili. Ulaşımın bu denli önemli bir sorun olduğu Malatya'da ulaşım sorununa çözümler üretmek için çeşitli çalışmalar yapılmakta ve projeler üretilmektedir. Bu çalışmaların en başında Trambüs projesi yer almaktadır. Haliyle Malatya Büyükşehir Belediye Başkanlığı da birçok atamasını trambüs projesine göre gerçekleştirmiştir. Önemli atamaların bir çoğu trambüs projesine göre yapılmıştır. Atamaların en başında Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri ve MOTAŞ Genel Müdürü yer almaktadır. Bu iki önemli göreve atanan iki kişinin ortak özelliği Kayseri Büyükşehir Belediyesinden transfer edilmiş olmaları. Bu iki atama dışında birçok atama yapılırken yine trambüs projesi dikkate alınarak Kayseri'den çeşitli transferler gerçekleştirildi. MOTAŞ Eski Genel Müdürü ve Trambüs projesinin fikir babalarından Hasan Alıcı ise Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Dairesi Başkanlığına atanmış durumda.

Kayseri'den Transfer Ne Kadar Doğru?

Cumhuriyetin ilk yıllarında şehir planları yapılmaya başlanmış Kayseri hariç hiçbir il bu planlara uymamıştır. Bütün iller içerisinde şehir plancılığına uyan tek şehir Kayseri'dir. Kayseri 1933 Çaylak Planı, Kayseri'nin ilk imar planı olup neredeyse harfiyen uygulanmıştır. (Not: Planın adında yer alan "Çaylak" bir imar terimi olmayıp planı hazırlayan jüride yer alan "Mühendis Burhanettin" lakaplı Burhanettin Çaylak'ın soyadından alınmış ve plana bu isim verilmiştir.) 1945 yılında ise Alman Mimar-Şehir Plancısı Ord. Prof. Dr. Gustav Oelsner ve Doçent Kemal Ahmet Aru'nun birlikte yapmış oldukları 1945 onaylı kent planı yapılmıştır. Bu planın halen bugünün Kayseri'sinde bile uygulandığını görürsünüz. Kayseri'nin en dar caddesinin Malatya'nın en geniş caddesinden birkaç kat daha geniş olduğunu Kayseri'yi ziyaret eden herkes görebilir. Kayseri için Batılı ve Modern anlamda yapılan bu planlara uyulmuş olması nedeniyle bugün Türkiye'de ulaşım konusunda sorun yaşamayan tek şehir Kayseri'dir diyebiliriz. Ulaşım sorunu yaşamayan Kayseri'den transferler yapılması insana başta biraz mantıklı gelebilir. Fakat Kayseri'nin ulaşım sorunu yaşamamasında transfer edilen bu kişilerin bir gram dahi katkısı olmamıştır. Zira Kayseri öteden beri zaten ulaşım sorunu yaşamayan bir kent. Yani az buçuk ulaşım bilgisine sahip bir kişi bile rahatlıkla Kayseri'de ulaşımın başına getirilebilir. Üstelik ulaşım bir kişi veya ekip ile değil komple şehrin bütün yönetimi ile halledilecek bir mesele. Valilikten belediyeye, emniyetten jandarmaya, ticaret odasından esnaf odasına, üniversiteden sivil topluma; bütün bir şehrin katılımıyla halledilmesi gereken bir konudur ulaşım. İllaki bir takım transferlerin yapılması da gerekir. Yapılacak transferler için bence en son tercih Kayseri olmalıdır. Önemli olan ulaşımın tıkır tıkır işlediği bir şehirden transfer yapılması değil, çok kısıtlı imkanlara rağmen düzgün işleyen bir ulaşım ağı kurmuş şehirlerden transferler yapılmasıdır. Mesela İstanbul gibi. Gerçi transfer edilen Genel Sekreter beş yıl boyunca İstanbul'da da çalışmış ama olsun...

Genel Sekreter Arif Emecen Kimdir?

1964 Çankırı doğumlu olan Arif Emecen; elektrik mühendisi olup, iyi düzeyde İngilizce bilmektedir. Arif Emecen'in özgeçmişini incelediğimde hangi üniversite mezunu olduğuna, evli/bekar olduğuna dair bir bilgiye rastlamadım. Çeşitli ödüller alan Emecen'in iş hayatının 1995 öncesini bilmiyorum. 1995-1997 yıllarında Ankaray/Ankara metro hattında işletme müdürü olarak çalışan Emecen, ardından 1997-2000 Ankaray metro hattında Genel Müdür olarak görev yapmış. 2000-2005 yıllarında İstanbul Ulaşım A.Ş.'de Genel Müdür Yardımcılığı'nın ardından Kayseri Büyükşehir Belediyesi'ne transfer olmuş. 2005-2013 yıllarında Kayseri Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Planlama ve Raylı Sistem Daire Başkanı, 2013 yılında ise Kayseri Büyükşehir Belediyesi Bilgi İşlem Daire Başkanı olarak görev yapmış. 2009 yılından Malatya'ya transfer olduğu zamana kadar Daire Başkanlıklarının yanında Kayseri Ulaşım A.Ş.'de Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Üyesi görevlerinde bulunmuş.

Özgeçmişinde yer alan iş tecrübelerine bakılınca hayli önemli görevlerde bulunduğu anlaşılıyor. İş tecrübesinden bahsettiğimiz Arif Emecen'in iş tanımlarında dikkat çeken başlıklar şu şekilde karşımıza çıkıyor. Hafif raylı sistem inşaatı, hafif raylı sistem işletmeciliği, raylı sistem daire başkanlığı, metro ve tramway işletmeciliği, raylı sistem bakım ve modernizasyonu, raylı toplu taşım işletmeciliği vs. Yine almış olduğu eğitimlere bakınca; Raylı Sistem Yönetim İşletme ve Bakım Eğitimi (Hamburg/Almanya) ve Raylı Sistemler İşletmeciliği (Berlin/Almanya) dikkatimizi çekiyor. Özgeçmişte yer alan bir başka dikkat çeken konu "anahtar nitelikler" bölümü. Bu bölümde de; hafif raylı toplu taşım hatları inşaatı, metro ve tramway işletmeciliği, demiryolu araçlarının bakım ve onarımı, raylı sistem araçlarının bakım ve modernizasyonu ile demiryolu ve demiryolu işlerinin organizasyonu öne çıkan başlıklar.

Özgeçmişi bir bütün olarak ele aldığımızda karşımıza çıkan sonuç şu; Arif Emecan tam bir "raylı sistemler uzmanı". Durum böyle olunca bu atamanın yapılmasının en büyük sebebi Trambüs projesi olarak karşımıza çıkıyor. Burada en dikkat çekici nokta trambüsün ray üzerinde değil lastik tekerlek üzerinde hareket etmesi. Bu durum tezatlık oluşturur mu, oluşturursa ne kadar bir tezatlık oluşturur, uzmanlık alanım olmadığı için yorum yapamıyorum.

MOTAŞ Genel Müdürü Enver Sedat Tamgacı Kimdir?

Her ne kadar MOTAŞ sayfasında ve basında hakkında çok bilgi olmasa da sosyal medyada adına açılan sayfadan ulaştığım bilgileri şunlar. 1974 Samsun doğumlu olup imam-hatip lisesinin ardından Hacettepe Üniversitesi Sosyoloji bölümünden mezun olmuş. Daha sonra Anadolu Üniversitesi İşletme bölümünü açıktan bitirmiş ve halen Kayseri Melikşah Üniversitesinde İşletme Ana Bilim dalında yüksek lisansına devam etmekte. 1997-2000 yıllarında Ankara Büyükşehir Belediyesi Ankara Metrosu Kumanda Merkezinde , 2000-2008 yıllarında İstanbul Ulaşım A.Ş.'de İşletme Şefliğinde, 2008-2009 yıllarında özel sektörde ulaşım sistemleri uzmanı ve 2009 yılından itibaren Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kayseri Ulaşım A.Ş.'de işletme müdürü olarak görev yapmış. Görev yerleri Arif Emecen ile paralellik göstermektedir. İş tanımlarına baktığımız zaman O'nun da raylı sistemler konusunda tecrübe sahibi olduğunu görüyoruz. Motaş Genel Müdürü olarak atanmasının sebebinin trambüs projesi olduğunu ve atanmasını sağlayan kişinin Arif Emecen olduğunu anlamak zor değil.

Trambüse Dair

Trambüs ile ilgili medyada çokça yazı yazıldığından dolayı burada uzun uzun yazmaya gerek yok. Türkiye'de hiçbir şehirde olmadığı gibi dünyanın önde gelen şehirlerinin hiç birinde de trambüs kullanılmıyor. Bilinen en önemli trambüs ağı İsviçre Zürih'te olup, Zürih'te birazda yasal zorunluluklar ve müsait yapı nedeniyle etkin bir şekilde kullanılıyor. Dünyanın diğer şehirlerinin 1800'lü yılların sonunda tanıştığı trambüs (bilinen adıyla troleybüs) verimli olmadığından tedavülden kaldırılmış bir ulaşım sistemi. Uygulanabilir sağlıklı bir proje olduğunu düşünmüyorum. Böyle düşünmemde ki en büyük sebep; dünyanın önde gelen firmalarının trambüse yatırım yapmamaları. Eğer başarılı bir sistem olsaydı eminim dünyanın önde gelen motor firmaları buna yatırım yapar ve mutlaka pazar bularak sistemlerini satarlardı. Fakat pazarlanabilir/uygulanabilir bir sistem olmadığından önde gelen firmalar bu sisteme yatırım yapmamışlardır. Ama rabbimden temennim trambüs projesinin çok başarılı olması ve Malatya'nın ulaşım sorununa çözüm sağlaması.

Trambüs İşe Yaramazsa!?

Trambüsten istenen verimin elde edilmemesi halinde Malatya'nın trilyonlarca lirasının yanında trambüse çeşitli kurbanlar verileceğini tahmin etmek zor değil. Büyükşehir Belediyesi'nin tamamının yönetiminden sorumlu olan, Malatya'nın bütün sorunlarının çözümünde Büyükşehir Belediye Başkanı'ndan sonra gelen kişi olan Genel Sekreter Arif Emecen'in tamamıyla trambüs projesi düşünülerek atandığını anlamakta zor değil. Malatya'nın onca problemi dururken mesaisini trambüse verecek olması bir tarafa, raylı sistemler uzmanı olarak lastik sistemlerde ne kadar başarılı olacağı sorusu bir başka sorun. Trambüs işe yaramadığı takdirde kurban edilecek ilk kişilerin Arif Emecen ve Sedat Tamgacı olacağını tahmin etmek için kahin olmaya gerek yok. Böyle bir durumda Büyükşehir Başkanı'nın "Kayseri'den transferler yaptık ama başarılı olamadılar" diyerek, suçlu olarak bu iki kişiyi göstereceğinden şüphem yok. Ben olsam bende aynısını yapardım.

Temeli atılırken kurban kesilmeyen Trambüs sisteminin, başarılı olup/olmayacağını ve başarılı olmadığı takdirde kimlerin kurban edileceğini bekleyip göreceğiz.

 Selametle…

Adem İnsanoğlu