Vagon üretmeyen Vagon Fabrikası

Malatya'da yayın yapan dönemin yerel gazetesi “Görüş” 1606. sayısında, 2 Ağustos Perşembe günü 1979'da attığı manşet aynen şöyleydi. “Vagon fabrikasının temeli bu gün atılıyor.”

Sümer Holding tarafından satılan alınan 500 dönümlük arazi üzerinde kurulan bölgesel anlamda o günün birçok entegre fabrikasından büyük vagon onarım fabrikası 1989'da ancak tamamlandı.

Tamamlandı lakin bir türlü faaliyete geçmek nedir bilmeyen vagon fabrikası daha sonraları kuruluş amacından vazgeçilmiş, bir dönem -iş makinesi fabrikası, helikopter üretim tesisi, Teaktör montaj fabrikası, kayısı entegre tesisi, hatta tekstil fabrikası vs– konularında değerlendirilmek istendiği halde hepsinden vazgeçildi.

Hele de bir dönem Tekel Tütün Fabrikasının deposu olarak kullanılması süreci var ki bin bir türlü olayın cereyan ettiği mekan haline gelmekten kurtulamadı. Bu süreçte bir de yangın yaşadı. Yangının nedeni –kundaklama– olarak kayıtlara geçmiş, kundaklamanın nedeni depodan çalınan tütünleri ört bas etmek için tertiplendiği iddia edilerek, olay mahkemeye intikal etmiş, faili bulunmadığı için dosya daha sonra kapatılmıştır.

Fabrikanın temelinin atıldığı 1979 yılında CHP'den Bülent Ecevit başbakandı. Belediye Başkanı Hamit Fendoğlu ile çalışmış, Fendoğlu şehit edildikten sonra, O'nun yerine vekalet eden ve bir müddet sonra Malatya Belediye Başkanlığına mensup olarak atanan Naci Şavata Malatya Belediye Başkanıydı.

Belki de 12 Eylül darbesiyle değişen siyasi yapı bu projeyi bilinçli şekilde “batak” hale dönüştürmüş, diğer otoritesel boşluklar vagon fabrikasının uzun bir süre unutulmasını sağlamıştı.

1979 yılında “Görüş” gazetesinin “3500 kişi istihdam edilecek” punt başlığı haberinden bu güne; kaç hükümet gelmiş-geçmiş, yaklaşık 40 yıldır atıl durumda bulunan Tren Vagon Fabrikası nihayet Kızılay'a devredildi.

Kızılay, kollarını sıvayarak atıl haldeki Vagon Fabrikası yerine şimdi 3 fabrika kuruyor. Malatya'da Afet Barınma Sistemleri Fabrikası ile Çadır ve Tekstil Fabrikası inşası yanında 37 bin 500 m2 kapalı alanı olan hafif çelik, prefabrik ve konteyner üretimi ile Kızılay deposu olacağı haberi Malatya'da yeni bir istihdam kapısı olacağı için… İşsiz, işe ihtiyacı bulunan, stabil bir işe girerim fikri taşıyan kitleyi elbet heyecanlandırmaya yetti.

Tren Vagonu Fabrikasının Kızılay konteyner üretim merkezi olduğunu ilk olarak bir arkadaşımın yakını için Kızılay deposuna alım olacağını, varsa tanıdık vekil siyasetçi arayışında olması sonrası öğrendim.

Araştırma safhasındayken tanımadığım bir numaranın beni arayarak; “yakın zamanda Kızılay deposu için işçi alımı yapılacak, en azından bizim Malatya'nın çocukları işsiz, başka şehirlere göç ediyorlar. Biliyorum yine Elazığlı, Adıyamanlı, Muşlu, Bingöllülerden Malatya'nın halkına sıra kalmayacak, en azından bizim Malatya'nın işsiz çocukları işe alınması noktasında dikkat çekecek bir yazı kaleme alırsanız minnettar kalırım…” diyen abinin serzenişleri sonrası konunun ehemmiyetinin daha çok farkına vardım.

Baktım sosyal medyada yine Kızılay deposunda işe girecekler-girmeyecekler tartışması yapılıyor…

Diğer yandan Kızılay deposuna işe alım konusunun halk arasında, her yerde ve her kesim tarafından konuşulması şehrimizde iş ihtiyacının tahminlerinden fazla olduğunu da ayrıca gözler önüne seriyordu.

Bu esnada Malatya yerel basınında çıkan Kızılay deposunda işe alınacakların sayısı ufaktan dillendirilmeye başlanmış; siyaset-bürokrasi yetkililerin bu bağlamda haberlerinin çıkması, çok yakın bir zamanda alımların başlayacağı sonucunu akıllara getirmesine istinaden siyasilerin depo ziyaretleri sırasında verdikleri fotoğraflar bu kez işin ciddi olduğunu, Vagon Fabrikasının, artık 40 yıl sonrasında görevini icra etmeye hazırlandığını gösteren önemli kanıtlardı.

İlk olarak eski Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfekci'nin Bakanlık yaptığı dönemde vagon fabrikası nasıl değerlendirilebilir görüşü tartışılmaya başlanıyor. Kızılay başkanı Kerem Kınık'la yapılan istişarelerde “bize devredilirse, depo olarak değerlendirebiliriz” ortak fikri doğması ardından, Bülent Tüfekci'nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a arz etmesi ile ardından gelen kabulünden sonra 80 milyon TL karşılığı Kızılay'a devredilmesinden bu güne mukabil gelişen sürecin Malatya mutfağında ise Av. Umut Yalçın vardı.
Yani, Bülent Tüfekci Kızılay deposu mimarlarından, tabikî diğer siyasilerin de muhakkak katkıları olmuş, yalnız Umut Yalçın çabalarını da göz ardı etmek mümkün değil. Projenin gizli kahramanı da diyebiliriz.

Hal böyle iken yapılan haberlere baktığımızda Malatya'nın birinci gündem konusu, siyasilerle işe gireceklerin orantılı sürdürdükleri heyecanın miladı gibi karşılanıyor.

Haliyle Kızılay deposuna alınacak işçi sayısı da ön plana çıktı böylece. Ön plana çıkmayı bırakın kısa sürede şehirde bir efsaneye dönüştü. Farklı rakamların ortaya atılması siyasi malzeme yapılmasının ötesinde şimdiden spekülasyon konusu olmuş; başlangıcında Malatya Büyükşehir belediyesinin 3000 kişi ile açılış yaparken daha sonra Büyükşehir Belediyesi Başkanı Selahattin Gürkan bu sayıyı 2500 kişi olarak telaffuz ettiği, milletvekilleri Öznur Çalık, Bülent Tüfekci 2000 rakamlarına yer vermiş olmalarına karşın MHP milletvekili Mehmet Fendoğlu 1500 civarı rakamını vermesi girdi sıralamaya.

Fendoğlu'nun –civarı– kelimesi işe ayrı bir ihtimal boyutu katmış 1400'de olabilir, 1450'de… 1550 veya hani 1600'e kadar yolu var demek anlamını çıkarabiliriz burdan.

Diğer siyasilerimiz gibi net veriler vermek yerine tabiri caizse toplum dilinde yuvarlak hesap daha mantıklı olurdu mevzusu.

Hani şunu söylemeye çalışıyordu belki de. “Ne yalan söyleyeyim, 3 aşağı 5 yukarı, tam olarak kaç kişi alınacağı belli değil, bende bilmiyorum” mesajıydı.

Böyle olunca yok mu arttıran diyesi geliyor insanın. Artıran CHP'li Veli Ağbaba oldu. “Böyle giderse bu sayı 5 bini bulur” şeklinde açıklaması tez elden geldi. Muhalefetin Malatya'da yapılan böylesine geniş çaplı bir operasyonu izlediği anlamına geliyordu Ağbaba'nın sözleri.

Tüm bu yukarıda belirtmiş olduğum bilgiler ışığında Kızılay Malatya Denetleme Şube Üyesi Av. Umut Yalçın kamuoyuna bir açıklama yapma gereği duymuş olmalı ki şöyle dedi. “Malatya'ya Türk Kızılay'ı tarafından yapılacak olan Lojistik Üs ve Prefabrik Afet Konutu Üretim Merkezine personel alımına başlanıldığı yönündeki bilgilerin bu aşamada gerçeği yansıtmadığını, personel alımının ancak süreçler tamamlandıktan sonra gerçekleştirileceğini belirterek devir teslim komisyonunun kurulduğunu ve alanın teslim alındıktan sonra alımların başlayacağını… Malatya'da yıllar önce yapılan ancak atıl bir şekilde bekleyen Vagon Onarım Fabrikası'nın yerine, Türk Kızılay'ı tarafından lojistik üssü kurulacağını belirterek 20 milyon dolarlık yatırım ile toplamda bin 500 kişiye istihdam sağlayacak bir fabrika hayata geçirileceğini” ifade etti.

Kısacası rakamların yüksek olması beklentileri elbette fazlalaştırdı. Bir Anadolu kasabası formatındaki Malatya'da bir seferde 3000 insana iş kapısını göstermek doğrusu büyük bir siyasi başarı demekti. Kurulma aşamasındaki fabrikayı referans göstererek 3000 insanı umutlandıran  perde arkasında Malatya siyasetindeki tutarsızlıkları, diyalog eksikliği, işgüzarlığın var olduğunu, yani bir hesap kitap karmaşasının ayyuka çıktığını da bize gösterdi.

Allah aşkına yazık günah bu insanlara. Evine ekmek götürecek umuduyla tetikte bekleyen sanırım 7/8 bin insan şu an itibariyle gözünü Kızılay deposu için alınacak işçi gününe dikmiş. Sabırla bekliyor. Şu an için Malatya'da en büyük umut, hatta can suyu gibi bir şey. Herkesin gözü kulağı orda. Fakir fukaranın hayatına yeni düzen vereceği can simidi olarak görüyor. Yetkililer ve devlet büyüklerine düşen görev ise; alımlarda adaletli olmak temel prensip olursa kazanan şehrimizle birlikte sizler olacaksınız.

Tüm bu yukarı da ifade etmiş olduğum açıklamalar sonrasında 5N 1K formülü devreye giriyordu. “Nerde? Niçin? Ne zaman? Nasıl? Neden? ve Kim?” soruları… Sorularının da cevapları makul şekilde topluma net ve birinci elden aktarılması gerekiyor.

İşte Malatya gençlerinin yeni bir umut, ekmek kapısı olarak gördükleri Kızılay deposu sürecinin artık hassas bir konu olduğu, kamuoyunca titizlikle yakından izledikleri için bizler de kamuoyu adına şu soruları sormak istiyoruz.

1-Kızılay deposunda tam olarak çalıştırılacak kalifiye eleman sayısı kaç olacak?

2-İşçi-Personel alımının şartları nelerdir?

3-Başvurular nasıl ve kim, hangi kuruma yapılacak?

4-İŞ-KUR üzerinden alım yapılacaksa siyasette tanıdığı, dayısı, arkası olmayan kitle alımlardan zerre kadar şüphe etmeyecek bir ortam sağlanacak mı?

5-Siyasi partilerin ekmek kavgası veren gençlerimizi siyasi görüşüne göre ayırım yapmaması konusunda toplumu ikna etmeleri gerekmiyor mu?

6-Madem bu vagon fabrikası bu kadar önemliydi, bir kaç bin insanı istihdam etmeye yetiyordu, neden bu güne kadar beklenildi?

7-Hali hazırda Kızılay deposunda işe girmek isteyenlerin sayısı şu an itibariyle 7000 kişiyi geçmiş durumda. 2000 kişinin işe girdiğini var sayalım, Kızılay deposunda işe giremeyecek geri kalan kitlenin hali ne olacak?

Ağlayalım mı, gülelim mi?

Aldığım duyumlara göre ne 3000 kişi, ne 2000 ne de 1500 işçi alımı yapılacak. Kızılay şube Başkanı Ramazan Soylu'nun son açıklamasına göre ilk etapta 100 kişinin işe alınacağını fakat ilerleyen zamanlarda fabrika bölümlerinin çalışır hale geldiği süreler içinde, peyder pey şeklinde yeni alımlarla bu sayının 1500'e tamamlanacağı belirtildi.

Velhasıl vagon üretim fabrikası Malatya'da vagon üretemedi ama Kızılay için çadır, konteyner üretebilecek. Belki de Kızılhaç'a çadır dahi dikilecek boyutta dev bir tesis olarak bütün Ortadoğu'ya cevap verebilecek niteliğe kavuşacaktır. Bu da Malatya siyasi lobisinin bir başarı öyküsü olsun. Tarihe not düşmek adına katkı sunan herkese naçizane “ben” teşekkür ederim.

Saygılarımla…

TİMUR İNCE