Vahap MUNYAR / Şehrin merkezini yıkıp yeniden yapmak için depremi mi beklediniz?

Malatya Belediyesi’nin AK Partili ilk Belediye Başkanı Cemal Akın’ın seçilmesinden sonraki her karşılaşmamızda aklımdan geçeni paylaştım:

-          Başkan, şehrimizin merkezinde tarihi yapı yok gibi. Başta alışverişin, ticaretin döndüğü çarşı olmak üzere şehrin merkezini yıkıp yeniden dizayn edin.

Cemal Akın, her seferinde aynı yanıtı verdi:

-          Nasıl yıkalım hemşehrim? Böyle bir operasyonu yapamayız.

Başkan Akın’a bu konuda Bedrettin Dalan’ın İstanbul Belediye Başkanlığı dönemini örnek verdim:

-          Başkan, İstanbul’da Bedrettin Dalan koca koca holdingleri de karşısına alarak Haliç’in çevresindeki fabrikaları temizledi. Tarlabaşı’nda önemli yıkım ve kamulaştırmalar yapıp, yolu genişletti.

DEMİRDÖKÜM’ÜN ÖYKÜSÜ

Haliç kıyısındaki fabrikalardan birinin, DemirDöküm’ün öyküsünü de anlattım:

·       Bedrettin Dalan bir gün Koç Holding’in kurucusu Vehbi Koç’a “Sizin DemirDöküm fabrikanız, üretimde kanserojen malzeme kullanıyor. O fabrikayı Haliç kıyısından ya siz kaldırın ya da ben yıkacağım” demişti.

KOÇ’UN KIRAÇ’A VERDİĞİ GÖREV! 

·       Vehbi Koç, dönemin Koç Holding CEO’su İnan Kıraç’a durumu anlatıp görev vermişti: “İnceleyin, gerçekten kullanılan malzemelerde kanserojen içerik var mı? Eğer öyle ise fabrikayı oradan taşıyalım. Yeni teknolojiyle kanserojen malzeme kullanmayacak bir fabrika yapalım.”

·       İnan Kıraç’ın yaptığı araştırmada, teknolojisi geride kalan fabrikada kanserojen malzeme kullanıldığı anlaşıldı. DemirDöküm ilk kurulurken kullanılan malzemelerin kanserojen özelliği bilinmiyordu. Dolayısıyla Koç da ilk kez o günlerde sorunu öğrenmiş oldu.

·       Koç Holding, DemirDöküm’ün Haliç’teki fabrikasını söktü. Bilecik’e yeni teknolojiyle, kanserojen malzeme kullanmayan şekilde yeni fabrika kurdu.

ATILMAYAN ADIMLAR!

Cemal Akın ve sonraki AK Partili belediye başkanları, şehrin merkezini iyileştirme yönünde adım atmayı gündemine almadı.

Şimdiki Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan, Şire Pazarı’nı yeni yerine taşımak üzere epey yol kat etti.

Derken 6 Şubat 2023 saat 04.17’deki Pazarcık merkezli büyük deprem, Malatya’nın merkezini vurdu. Çarşı yerle bir oldu. İş merkezlerinin yanı sıra merkezdeki 3 otel de yıkıldı. O saatte Allah’tan çarşı ve iş merkezlerinde kimse yoktu ama 3 otelde can kayıpları oldu.

Aynı gün öğlen saatlerinde yaşanan Elbistan merkezli ikinci büyük deprem, Doğanşehir’i, Yeşilyurt’u daha çok vurdu. Şehrin yeni konut bölgesi Bostanbaşı’nda da yepyeni binalar yıkıldı. Ayakta kalanların bir bölümü de ağır hasarlı çıktı.

Depremden bir hafta kadar sonra Malatyalı İş İnsanları Derneği (MİAD) Başkanı Yunus Akdaş başkanlığında memleketimize gittiğimizde Vali Hulusi Şahin sohbet sırasında şu saptamayı yaptı:

-          Adı üstünde… Bostanbaşı… Yani, bostan… Öyle bir arazi imara açılır mı?

Depreme kadar Bostanbaşı’ndaki büyük arazi sahiplerinden birinin Akın ailesi olduğunu bilmiyordum. Deprem sonrası Bostanbaşı’nı imara açma tartışması büyüdü…
Amacım burada o tartışmayı yeniden alevlendirmek değil…

İSYANIM!

Deprem sonrası Malatya’ya her gidişimde çarşıdaki yıkıntılar arasında dolaşırken bir taraftan ağladım, diğer taraftan içten içe isyan ettim:

-          Alışverişin, ticaret hayatının kalbi olan çarşıyı, Malatya’nın merkezini yenilemek için depremin yıkmasını mı beklemek gerekiyordu?

Burada dışa vurduğum isyanımda haksız mıyım?

KAYNAK: MALATYA TİME DERGİSİ