DOSYA | Bölüm 4 Depremzede mi, Hak Sahibi mi?
DOSYA HABERMalatya’da konutlar teslim edildi, ama tartışmalar bitmedi. Ev alan herkes gerçekten depremzede mi? Hak sahipliği hangi kriterle belirlendi? Aynı aileden birden fazla kişinin konut aldığı iddiaları ne kadar doğru?
“Evleri yıkılanlara konut verilecek.”
6 Şubat 2023 sonrası devletin ilk açıklamalarından biri buydu. Malatya’da da binlerce kişi, evleri ağır hasarlı ya da yıkıldığı için başvuru yaptı. Ancak geçen zaman içinde teslim edilen konutların kimlere gittiği, bu konutlara kimlerin yerleştirildiği sorusu gündemden düşmedi.
Çünkü sahada yaşananlar, sistemin tam anlamıyla adaletli işlemediğini gösteriyor.
KİMLER HAK SAHİBİ SAYILDI?
AFAD’ın açıkladığı hak sahipliği kriterleri şunlardı:
•Evi ağır hasarlı ya da yıkılmış olanlar
•Evi orta hasarlı olup güçlendirme yapmak istemeyenler
•Evi kullanılamaz durumda olan ve ikamet edenler
•Kira desteği veya geçici barınma desteğinden yararlananlar
Ancak uygulamada birçok kişi, e-devlet üzerinden başvurularını yaparken sistem dışı kaldı. Evrak eksikliği, adres uyuşmazlığı ya da ikamet yeri dışı başvurular sebebiyle binlerce dosya reddedildi.
ÇİFTE TAHSİS İDDİALARI
En çok konuşulan konulardan biri de “aynı aileden birden fazla kişinin konut aldığı” iddiası oldu. Malatya’da bazı vatandaşlar, aynı evde yaşayan birkaç kişinin her birinin ayrı ayrı başvurduğunu ve sonuçta birden fazla konut tahsisi aldığını ileri sürüyor.
Bir başka iddia ise şu:
Bazı kamu çalışanları, görev yaptıkları illerdeki hasarlı evlerini beyan ederek hem Malatya’dan hem bulundukları ilden konut talep etti.
Kimi yerel muhtarlar, bu konuda defalarca resmi makamlara dilekçe verdiklerini ancak sistemin otomatik işlediğini ve elle müdahalenin neredeyse imkânsız olduğunu ifade ediyor.
GERÇEK MAĞDURLAR NEREDE?
Malatya’da hâlâ çadırda, konteynerde ya da geçici barınma merkezlerinde kalan yüzlerce aile var. Kimileri evleri yıkıldığı halde başvurularının reddedildiğini, kimileri de “hak sahibi değilsiniz” denilerek sistem dışına atıldıklarını söylüyor.
Özellikle Yeşilyurt ve Battalgazi ilçelerinde hak sahipliği bekleyen yaşlı, dul, engelli ya da sosyal güvencesi olmayan kişiler hâlâ beklemede.
Yerel STK’lar bu konuda şu uyarıda bulunuyor: “Konut vermek kadar, kime verildiğini izlemek de devletin görevidir.”
TESPİT EDİLEN EKSİKLER
•Bazı konutların boş olduğu halde teslim edilmediği belirtiliyor
•Kimilerine kura çekimi sonrası ‘feragat edin’ mesajları ulaştı
•Sosyal medya üzerinden şikâyet eden bazı kişiler geri dönüş alamadı
•Yerel yönetimlerin başvuru sürecine müdahil olamaması bilgi eksikliği doğurdu
ADİL BİR DAĞITIM MI?
Konut dağıtımında puanlama sistemi şeffaf bir şekilde açıklanmadığı için toplumda bir “adaletsizlik algısı” oluşmuş durumda.
Bazı uzmanlara göre, hak sahipliği süreci tümüyle şeffaf ve izlenebilir biçimde açıklandığı takdirde bu tartışmaların çoğu bitecek.
VELHASIL…
Bugün Malatya’da yüzlerce insan aynı soruyu soruyor: “Ben evi yıkılan bir depremzedeyim, ama neden konut alamadım?”
Bu sorunun cevabı sadece bir kişinin değil, sistemin sorgulanmasını gerektiriyor.
Bir sonraki bölüm:
Çarşıda Hayat Var mı?
Yeni Malatya’da sosyal alanlar ne durumda? AVM’ler açıldı ama sokak neden hâlâ ıssız?
Hazırlayan: Murat Çetin
İLGİLİ BÖLÜMLER:
DOSYA | Bölüm 1: Anahtar Teslimi Yapıldı, Peki Yaşam Başladı mı?
DOSYA | Bölüm 2 Esnaf Nerede Yaşayacak?
DOSYA | Bölüm 3 550 Konut/Gün Gerçek mi?
İlginizi Çekebilir