Bir Milyar Dolarlık Buz Kırığı

ZİRAÎ FELAKET DOSYASI – 2. BÖLÜM

Bu bir yazı dizisidir. Her iki günde bir yeni bölümü yayımlanmaktadır.

Don sadece ağacı değil, hayatı da yaktı.

12 Nisan gecesi Malatya’yı vuran soğuk, tarımın sınırlarını aşıp şehir hayatına sirayet etti.
Malatya Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan zararın boyutunu şu cümleyle özetliyor:

“Normalde 150 bin ton kuru kayısı bekliyorduk. Ortalama 5 dolardan hesaplarsanız bu 750 milyon dolar eder. Ama iş bununla bitmiyor. Etkilediği sektörlerle birlikte zarar 1 milyar dolara ulaştı.”

Sadece meyve değil

Kayısı gitti ama yanında kiraz da gitti, üzüm de, ceviz de.
Doğanşehir’in elması, Arapgir’in üzümü, Yazıhan’ın cevizi… Hepsi yandı.
Ramazan Özcan’ın ifadesiyle, toplam kayıp 200 bin tona yaklaştı.

Sokakta peynir, rafta sessizlik

Zarar sadece bahçede değil.
Hizmet sektörü, gıda zinciri ve şehir esnafı da bu zararın ortağı.
Bir peynir üreticisi, her yıl hasat mevsiminde Malatya’ya gelen ailelere 10 ton peynir satıyordu.
Bu yıl ne müşteri geldi, ne alışveriş oldu.

Her yıl hasatla canlanan şehir, bu yıl buz tuttu.

Görünmeyen kayıp

Üretici borçlandı.
Esnaf, “hasatla öderim” diye veresiye verdi.
Tüccar mal aldı, lokantacı sipariş hazırladı.
Ama yaz gelmedi.
Don sadece mahsulü değil, güveni de aldı götürdü.

Bir meyve değil, bir düzen çöktü

Ramazan Özcan bu tabloyu şöyle özetliyor:
“Malatya’nın merkezinde kayısı var. Kayısı yoksa bu şehirde hiçbir şey yok.”

Bazen bir meyve gider, ama şehir yerinde durur.
Malatya’da öyle olmadı.
Kayısı dondu, şehir durdu.

Üçüncü bölümde:
TARSİM neden bu zararı karşılayamıyor
Avrupa ülkeleri nasıl önlem alıyor
Donla mücadelede Türkiye neden çaresiz

Röportaj: Murat Çetin

İlgili Bölüm: Bir Gece Dondu, Bir Şehir Çöktü!