Her şey bir kitapla başladı "Endülüs Okuma Projesi"

“Kitaplar sadece okumak için değil, aynı zamanda birlikte yaşamak içindir.” demiş Walter Benjamin. Oldukça haklı bir deyiş. Ve üzerinde düşünmeye değer.
Zaman zaman okumayı seven ve genişçe bir kütüphanesi olan herkes şu soruya muhakkak muhatap olmuştur “bu kadar kitabı okudun mu?” Bu soru karşısında kendimi mahcup hissettiğim zamanlar olmadı değil. Çünkü kütüphanemde okumadığım ya da yarım bıraktığım kitaplar hep vardı. İnsan “evet hepsini okudum” diye cevap vermek istese de bu her zaman mümkün olmayacaktır. İşte burada Benjamin’in sözü devreye giriyor sanırım. Evet rahat olun kıymetli okurlar çünkü kitaplar aynı zamanda onlarla yaşamak içindir.

'Tanrım bana çiçek dolu bir bahçe ve kitap dolu bir ev ver. ‘Konfüçyüs’e ait olduğu bilinen bu söz ise sahip olunabilecek en güzel iki şeye dikkat çekiyor. Okuma ve doğa sevgisi. İlkokul ve ortaokul yıllarımı anımsadığımda kitapsız geçen bir anımı bile hatırlamıyorum doğrusu. Özellikle ortaokul yıllarında hem dünya hem de Türk edebiyatı klasiklerini içercesine okuyordum. Elimde kitap uyuyakaldığım anım çok olmuştur. Okulda bir kütüphanemiz yoktu önceleri ama “kitap değirmeni” adını verdiğimiz ve kitapları dönüşümlü okuduğumuz bir dolabımız vardı. Oradan aldığım klasikleri heyecanlı okuduğumu dün gibi hatırlıyorum. Okumak çocuk dimağında başka dünyalara açılan ne müthiş bir yolculuktu. Ve ancak bireysel bir çabanız varsa kıymetli oluyordu. Sonrasında eğitim hayatım boyunca okuma gruplarının varlığı düşüncemi canlı kıldı diyebilirim. Belli bir okuma grubu etrafında bir araya gelen kimseler müthiş bir birlikteliği paylaşırlar. Bu hem çoşkulu hem de öğretici bir beraberliktir. Üstelik okuma gruplarındaki yol arkadaşlığı oldukça kıymetlidir. Her biri farklı mizaçta ve görüşte olan zihinlerin birbirlerine katacağı fikri zenginliği söylemeye gerek yok sanırım.

Aklıma geçen yıllarda izlediğim bir film geldi. “Edebiyat ve Patates Turtası Derneği (The Guernsey Lıterary And Patato Peel Pie Society) “filmi. Nazilerin işgali altında bir adada yaşayan bir grup insana odaklanır film. Kitapların ilginç bir şekilde bir araya getirdiği bu birbirinden farklı insanlar önceleri mecburiyetten bir araya gelirken daha sonra kitap okumaktan ve paylaşmaktan son derece keyif almaya başlarlar. Filmde beni oldukça etkileyen bir söz vardı Charles Lamb’a ait olan sanırım şöyleydi “Dünya eski tanıdık yüzleri arayarak geçmek zorunda olduğum bir çöle benziyordu.” Yazarın evini aramakta olduğunun, içsel bir yolculuk yaşadığının delili gibi olan bu söz beni çok etkilemişti. Aslında hepimiz evimizi arıyoruz. Bu yolculukta kitaplar bizlere en iyi rehberler. Bazen yolumuzu kaybedebilir bazen ise o yolun hiç bitmeyeceğini düşünürüz. İşte o arayış içinde soluklandığımız duraklardır kitap okuma kulüpleri/grupları.

Endülüs Okuma Projesi de Türkiye’nin dört bir yanında farklı okulların ev sahipliğinde pek çok farklı okuma grubu kurmuş, gönüllü eğitimcilerin seferberliğinde devam etmekte olan gönüllü bir okuma projesi. 2016-2017 eğitim öğretim yılında Van'da 22 öğrenciyle uygulanmaya başlayan bir proje şimdilerde 22 ilde 186 okulda uygulanmaya devam etmektedir. Proje, gönüllü öğretmenlerden oluşan, okuma alışkanlığıyla birlikte bir okuma kültürü, erdem ve ahlak inşası oluşturmayı hedefliyor. Uygulama aşamasında ise öğrenci psikolojisini merkeze alarak bilhassa öğrencinin büyük bir istekle kitap okumaya gelmesi sağlanıyor. Öğrencilerin okudukları kitapları birbirlerine anlatması bu kalıcı sürecin sadece bir ayağı. Geçtiğimiz mayıs ayında ise “Sen Yazarsın” yarışmasıyla öğrencilerin okuduklarını yazıya dökebilme ve kendini ifade etme kabiliyetini de son derece kıymetli yazılarla taçlandırarak bu kalıcı süreci ne denli olumlu devam ettirdiğini de ispatladı. İlkokul jürisinde olduğum yarışmaya gelen eserler birbirinden nitelikliydi doğrusu. Jüri üyeleri olarak karar vermekte zorlandık. Çocukların okudukları ve bu okumalar doğrultusunda yazdıkları oldukça net anlaşılıyordu.

Umarım Endülüs Okuma Projesi böyle daha nice nitelikli okuma grubunun öncüsü olur. Projeye emek veren eğitimci arkadaşlarım başta olmak üzere okullarında büyük bir özveri ile okuma grupları kurarak okuma seferberliği başlatan tüm öğretmenlere binlerce kez teşekkür ederiz.

Öyleyse “bir gün bir kitap okudum ve bütün hayatım değişti” diyenlere selam olsun. Hayatımızı değiştiren kitaplar hiç eksik olmasın hayatımızdan.