Malatyalı Nurettin Topçu

Malatya'nın mayası neler yetiştiriyor...

Ömrünün kısa bir döneminde Malatya'dan aldığı irfan düşünce dünyasını şekillendiriyor.

Bir ekol ve bir mektep oluyor...

Türk düşünce tarihinin önemli kişilerinden Nurettin Topçu, 'Malatya eseridir' desek yeridir, 

Nurettin Topçu... Türk düşünce hayatının en derin isimlerinden biri...Onu çoğumuz felsefesiyle, eserleriyle tanırız. Ama bilmediğimiz bir şey var: Bu büyük düşünürün fikirlerinin mayası, Malatya’da yoğruldu. 1940’ların başında, o henüz genç bir öğretmenken, Malatya Lisesi'nde dersler verdi. Bu kısa dönem, hayatının en önemli dönemeçlerinden biri oldu.

Topçu, Paris'te felsefenin en zorlu konularını öğrenmişti. Ama Malatya’da karşılaştığı sadelik, samimiyet ve Anadolu insanının onurlu duruşu, onun tüm teorik birikimini yeniden şekillendirdi. O, Malatya'da sadece felsefe dersi vermedi. Öğrencilerine Batı'yı eleştirel bir gözle okumayı, kendi değerlerine sahip çıkmayı öğretti. Söylenenlere göre, Malatya'da "Batı'da felsefenin kitabı yazılır, ama Anadolu'da felsefenin kendisi yaşanır," demişti. Bu söz, onun felsefeye bakış açısını çok güzel özetliyor.

Malatya, Topçu'nun fikirlerinin kitaptan çıkıp hayata karıştığı yerdi. Onun "İsyan Ahlakı" ve "Anadoluculuk" gibi kavramları, Malatya'nın zorluklarla dolu ama bir o kadar da onurlu insanından ilham aldı. Buradaki deneyimleri, daha sonra İstanbul'a döndüğünde çıkardığı "Hareket" dergisine de yön verdi. O dergi, onun düşüncelerinin bir ekol haline gelmesini sağladı. Kısacası, Malatya bir okul oldu; Topçu ise bu okulun hem talebesi hem de ekolü oldu.

Malatya bugün Nurettin Topçu’ya sahip çıkıyor. Onun adına kurulan öğretmen akademisi, bu sahiplenmenin en güzel kanıtı. Ancak bu yetmez. O döneme ait hatıraların, onun etkilendiği ve etkilediği insanların izlerinin peşine düşmek lazım. Bu “kayıp halka” bulunduğunda, hem Topçu’nun hayatı hem de Malatya’nın entelektüel tarihi daha iyi anlaşılacak.

Malatya bir düşünce okulu, bir irfan medresesi, bir hikmet yurdudur. Bu değerleri canlandırmak ve münevverlerin yetiştiği bir şehir olarak yükselmesine gayret göstermek, Malatya’nın manevi sorumluluğudur.