Kahramanmaraş merkezli depremler ve sonrasında yaşananlar, özellikle çocukları ruhsal olarak çok etkilendi. 

Çocuk ve gençlerin yaşanan deprem travmasının etkisi altında kaldıklarını biliyoruz. Çok sayıda aile, çocuklarının günlerce hep ağlama halinde olduğunu, depremlerden sonra kekemelik başladığını, çocuklarının davranışlarında değişmeler gördüklerini söylüyorlar. 

Bilimsel olarak, beklediğimiz durumun adı akut stres tepkisidir. Akut stres tepkisi; yaşanan deprem anının tekrar yaşanıyor gibi hissedilmesi, negatif ruh hali ve geçmeyen üzüntü hali, depremle ilgili hatırlatıcılardan kaçınma, garip, tuhaf ve anlam verilemeyen hisler, uyku ve iştahta bozulmalar gibi belirtilerden oluşmaktadır. Belirli bir süre bu belirtiler devam eder ve akut stres tepkisi zaman uzadıkça travma sonrası stres bozukluğu (TSSB; en: PTSD) denilen oldukça ağır bir ruhsal hastalık oluşumuna öncülük eder. Özellikle travmanın hemen akabinde (ilk 1 hafta - 1 ay) müdahale edilmediğinde TSSB’ye dönüşümü sıktır. 

Bu durumun haricinde yaygın kaygı bozukluğu, kekemelik oluşumu veya alevlenmesi, davranış değişiklikleri gibi ek durumlar oluşabilir. Ayrıca anne babasının veya ebeveynlerinin her ikisinin kaybını yaşayan çocuk ve gençlerin yas durumu göz ardı edilmemeli, uygun yas sürecini sağlıklı bir şekilde yaşamaları sağlanmalıdır. 

Ancak sosyal medyada gelişme ihtimali olan bu durumlar hakkında bazı öneri ve tavsiyeler olsa ve bu tavsiyeler yararlı olsalar bile bahsettiğimiz bu durumlara profesyonel ruh sağlığı ekiplerinin müdahale etmesi, gerekli psikoterapi ve/veya psikofarmakolojik destek verilmesi gerekmektedir.

Mobil gönüllü acil ruh sağlığı destek ekipleri oluşturarak deprem travmasının ruhsal sonuçlarını azaltabiliriz.

Uzm. Dr. Ömer Uçur
PsychoChef Çocuk ve Genç Psikiyatri Merkezi kurucusu