Malatya'nın normalleşmesini baltalıyorlar!

“Kahramanmaraş merkezli afet” sonrası büyük yıkım yaşayan Malatya’da, “normalleşme adımları”ndan bazılarının “eksik atıldığı”nı görüyorum. Malatya’nın normalleşmesini istemeyen birilerinin olduğunu düşünmek dahi istemiyorum. Normalleşmeyi getirecek “bilgi” ve  “beceri”ye sahip olmayan bazı yöneticilerimizin (!) varlığını da görüyor ve üzülüyorum.

KİRA VE SATIN ALMA FİYATLARINDA, ASTRONOMİK ARTIŞLAR VAR

Malatya yönetiminde “kilit rol”de bulunan bazı yöneticiler, maalesef “fotoğrafın büyüğü”nü göremedikleri için, “eksik adımlar” atıyor. Eksik adımları anlatabilmek için, sizlere bir kaç örnek vermem gerekiyor.
Dünya ve Türkiye’nin içinde bulunduğu “ekonomik kriz”i, iliklerimize kadar hissettiğimiz bir dönemden geçiyoruz. Bu dönemde iğneden ipliğe herşeye zam geliyor. Son bir sene içinde her ürün, önceki senenin 2 hatta 3 katı fiyatla evimize girmeye başladı. İşyeri ve konutlarda da hem satın almada, hem de kiralamada fiyatlar, 2-3 katına çıkmış olması gerekiyordu. Üstüne bir de depremler yaşanınca, fırsatçılara gün doğdu. Daha önce 600-700 bin liraya satılan evler, 3-5 milyona, 2-3 bin lira civarındaki kiralar da 15-17 bin lira seviyesine çıktı. Elbette bunda deprem dolayısıyla yapı stoğunun 3’te birini kaybetmenin de etkisi var. Ancak önceki seneyle bu sene arasındaki farkın 5 kat olması da çok fazla. Devletin bu konuyla ilgili “tedbirler” almaya çalıştığını görüyoruz. Lakin alınan tedbirlerin “yetersiz” kaldığını da görüyoruz. Bu yetersizliğin sebeplerinden biri de, bazı insanların “aç gözlü”lüğü olduğunu da belirtmek isterim.

YARDIMLARLA GEÇİNEN ADAM, MALATYA’DAKİ EVİNİ YÜKSEK FİYATLA KİRAYA VERMEK İSTİYOR

“Aç gözlülük” demişken; Geçtiğimiz hafta kaleme aldığım yazıda, bir tanıdığın ailesiyle birlikte İstanbul’a yerleştiğini yazmıştım. Aynı kişinin depremzede olması hasebiyle, hemşerilerimizin tahsis ettiği bir evde oturduğunu ve yardım aldığını da belirtmiştim. O kişinin Malatya’daki evini 17 bin lira gibi “uçuk bir rakam”a kiralamaya çalıştığından da bahsetmiştim. Depremi iliklerine kadar hissetmiş birinin çadırda veya konteynerde yaşayan hemşerisine, bu kadar büyük bir rakamla ev kiralamaya çalışmasını da; “insafsızlık”, “izansızlık” ve “vicdansızlık” olarak yorumladığımı yazmıştım.

İŞVEREN, KALİFİYE ELAMAN BULAMIYOR

Malatya’nın normalleşmesinin önünde duran en önemli etkenlerin başında, insanların “barınma sorunu”nun çözülememiş olmasıdır. Çadırda yaşayanlar, konteynerde ailesini ayakta tutma gayreti gösterenler çok fazla. Kiralanacak doğru düzgün ev yok. Olanların kiraları da ateş pahası. Malatya’da “ekonominin” canlanması için, işyerlerinin tam kapasite; hatta kapasitesinin de üzerinde çalışması gerekir ki, “deprem öncesi durum”a daha çabuk ulaşmış olalım. İşyeri sahiplerinin sorunlarının başında “kalifiye” eleman bulamamak geliyor. Kalifiye eleman bulmak için, kesenin ağzını açan işverenin karşısına da; bu kez “işçinin barınma sorunu” çıkıyor.

MALATYA’YA YATIRIM YAPMAKTAN VAZGEÇENLER VAR!

Zor zahmet işçiyi çalıştırmaya çalışan işyeri sahibinin bir başka sorunu ise, “ulaşımı sağlayamaması” oluyor. Hammaddesini işyerine ulaştıramıyor, ürününü pazara gönderemiyor, hatta işçisinin servis sorununu da çözemiyor. Tanıdığım bazı işverenlerin bütün bu sorunlar karşısındaki tepkisi ise "Malatya’dan başka bir yere yatırımımı kaydırmayı düşünüyorum” şeklinde oluyor. Yani sanayici deprem bölgesinin sorunlarından kurtulmak için, başka bölgeleri düşünür oldu. Onun için ivedi bir şekilde pragmatik adımların atılması gerekiyor…

NORMALLEŞME ADIMLARINDA, KONSENSÜS SAĞLANMASI GEREKİYOR

Ticaret yapmak isteyene kolaylıklar sağlanıyor olsa da, maalesef “yetersiz” kalınıyor. Yukarıda saydığım bütün olumsuzlukları alt alta yazıp, bütün bunları toplayan ve analizini yapan bir “organizasyon”un olması gerekiyor. Bu organizasyonun adına “Çözüm platformu”, “Normalleşme platformu” veya “Çalışma grubu” da diyebilirsiniz. İsmi hiç önemli değil. Önemli olan, bir konsensüs etrafında toplanacak yöneticilerdir. O konsensüsü sağlayacak ismin kim olduğu da önemli değil. Vali, belediye başkanı, milletvekili, ticaret odası başkanı veya ticaret meclisi başkanı olabilir. Yeter ki birileri ön ayak olsun. Yeter ki Malatya’nın normalleşmesi için atılacak adımlar, daha organize, daha etkili ve daha profesyonelce olsun.

Kalın Sağlıcakla…