Sözün Özü

Seçimler bitti artık saÄŸduyu zamanı. Kısa süreli hesaplar yerini artık stratejiye bırakmalı. EÄŸitimden, ekonomiye; hukuktan, saÄŸlığa kadar her alanda sistemin alarm verdiÄŸini iktidar siyasileri bile dile getiriyor. Bunlardan en kritiÄŸi olan ekonomi alanında, duygusallığı bırakıp saÄŸduyuya dönmeye baÅŸlayınca büyük bir yıkımın eÅŸiÄŸinde durduÄŸumuzu ama henüz dönüş yapmadığımızı görüyoruz. 

Uluslararası politikada da baÅŸta Mısır olmak üzere pek çok ülke ile iliÅŸkileri yeniden bölgesel stratejiye uygun bir zemine çekmeye baÅŸladığımız herkesin malumu. Yunanistan, Suriye, Mısır, Irak, Ä°ran baÅŸta olmak üzere ABD ve Avrupa ile olan iliÅŸkilerimizde de yeniden bir uzlaşı zemini arayışı içine girdik. 

Birkaç konu daha var ki bu yazımı bu noktaya dikkatinizi çekmeye tahsis ettim.

Strateji çeliÅŸik bir mantığa sahiptir. Zira dosdoÄŸru aksiyon ile dosdoÄŸru sonuçlar almak neredeyse imkansızdır. Çünkü sahada baÅŸkaları da vardır ve onların reaksiyonları her ÅŸeyi baÅŸtan sona deÄŸiÅŸtirebilir. Bu nedenle sadece stratejide daha az olan, daha fazladan iyi olabilir.  Demek istediÄŸim ÅŸu:

Millet olarak askeri bir kültüre sahip olduÄŸumuz için savunma sanayide elde ettiÄŸimiz bazı ilerlemeler göğsümüzü ziyadesiyle kabartırken hayatın diÄŸer alanlarındaki baÅŸarısızlığımızı görmezden geliyoruz. ÇoÄŸumuza göre devletimiz güçlü olsun, güvenlik konusunda baÅŸkasına muhtaç olmayalım yeter, diÄŸerleri bir ÅŸekilde hallolur. Oysaki güçlü bir ordu, savunmaya kifayet edecek bir orduya sahip olmaktan daha tehlikelidir. O nedenle stratejide daha az daha çoktan iyidir dedim. 

Stratejiden anlayan ve dış dünyaya karşı duyarlı olan siyasetçiler bir ülkenin askeri olmayan yeteneklerinin daha deÄŸerli ve kalıcı olduÄŸunu anlayabilirler. Bir ülkenin bankaları, fabrikaları ve üniversiteleri sınırsız olarak büyüyüp güçlenme imkanına sahiptir. Ãœstelik bunlardaki geliÅŸme ülke refahını artırdığı gibi o ülkenin dünya genelindeki olumlu etkisini de artırır. Buna kabaca yumuÅŸak güç diyelim. Oysaki orduların büyüyebileceÄŸi bir sınır vardır ve üst düzeyde büyüyen bir ordu toplumun kaynaklarını tükettiÄŸi gibi dünyada kendisine karşı kuÅŸku ve düşmanlık biriktirir. Edward Luttwak’ın ifadesiyle askeri güç arttıkça dost olan komÅŸular tedirgin olmaya baÅŸlar, müttefikler tarafsız kalmaya yönelir, daha önce tarafsız olanlar ise bu kez hasım olur. Bu nedenle dünyadaki en güçlü ordular bile onun korkusu ile birleÅŸen düşmanları tarafından alt edilebilir. Ä°ÅŸte Endülüs, iÅŸte Napolyon ve Hitler Almanyası. Ayrıca askeri güç artışında yoÄŸunlaÅŸtığınız alana yönelik karşı çabalar bir süre sonra sizin bu stratejinizi etkisiz kılacak teknik ve teknolojilerle bu alandaki tüm yatırımınız boÅŸa çıkartabilir. ÖrneÄŸin Birinci Dünya Savaşında Almanların Ä°ngilizlere karşı açık deniz savaÅŸ gemileri inÅŸa etmeleri onları denizlerde tartışmasız bir güç yapmadı, bilakis karşı tarafta bu deniz gücünü etkisiz kılacak bir stratejik dönüşümle Almanların yatırımlarının boÅŸa çıkmasına ve savaÅŸta maÄŸlub olmalarına neden oldu. Türkiye’de Ä°HA, SÄ°HA, taktik füzeler ve savaÅŸ uçakları ile ilanihaye bir üstünlük saÄŸlayamaz. Bu teknolojileri etkisiz kılacak karşı tedbirleri hızlanıp alternatifler ortaya çıktığında tüm stratejiniz çöker. Askeri teknoloji yatırımı felsefe gibidir bir sonra gelen daha öncekini boÅŸa çıkartarak üstünlük saÄŸlar ve bu mübadele rakiplerden birini bitirene kadar devam eder ve ardından diÄŸerini de etkisiz bırakır. ABD’den önceki dünyanın hegemonik gücü olan Ä°ngiltere’nin bu üstünlüğünü Birinci Dünya Savaşı sonrası kaybetmesi, Sovyetler BirliÄŸi’nin ABD ile girdiÄŸi silahlanma yarışı sonucu eriyerek tükenmesi, Yıldız SavaÅŸları projesi ile SSCB’yi ekonomik iflasa sürükleyen ABD’nin kendisinin de dünyadaki ekonomik üstünlüğünü yarı yarıya kaybetmesi gibi tarihte pek çok örnek mevcuttur. 

Dünyanın birbiriyle en çok savaÅŸan ülkelerinden oluÅŸan Avrupa’nın stratejik hedeflerini ekonomi ve sosyal politikalara çevirerek kendi içinde bir barış alanı (peace zone) oluÅŸturmaları ve bugün bunun konforunu yaÅŸamaları, buna karşın hala bir ortak savunma gücü oluÅŸturamamış olmalarına raÄŸmen bunun telaşı içine girmemeleri de diÄŸer bir örnek. Avrupa BirliÄŸi içinde ortak savunma ve güvenlik konusunda dile getirilen endiÅŸeler dış düşmandan çok ABD’nin Avrupa’nın güvenliÄŸi konusunda NATO vasıtasıyla hegemonoik bir güç olmasından rahatsız olmalarından kaynaklanıyor. Demem o ki, savunma sanayinde yaÅŸanan geliÅŸmeler gözümüzü karartmasın asıl mesele askeri güç ve yumuÅŸak güç arasında iyi bir oranı yakalamaktır. Ekonominiz, eÄŸitiminiz, hukuk ve saÄŸlık sistemleriniz, toplumsal dayanışmanız, milli kültürünüz, bürokratik dayanıklılığınız zayıflamışsa askeri güç artışı sert ve antidemokratik bir anlayıştan baÅŸka ÅŸey saÄŸlamaz. Ayrıca vücudunuza giren mikrobu elinizdeki silahla öldüremezsiniz. Åžifadar reçetelere ve ilaçlara ihtiyacınız var.