dore okulları
Malatya
29 Nisan, 2024, Pazartesi
  • DOLAR
    32.55
  • EURO
    34.94
  • ALTIN
    2438.9
  • BIST
    9915.62
  • BTC
    63206.953$

“Vekil Gören” ile “Asil Gören” Arasındaki Fark!..

18 Eylül 2023, Pazartesi 09:56
“Vekil Gören” ile “Asil Gören” Arasındaki Fark!..

 

-“Kimler telefonuna bakmaz?”

-“İhsan Koca” ve “Namık Gören” arasında fark gören var mı?

-Aranan “vekil”, arayan “asıl” ise, ya da aranan “il başkanı”, arayan “sade vatandaş”sa, bu nasıl yorumlanabilir?..

-Bülent Tüfenkci ve Hakan Kahtalı’yı nasıl arattılar?

-Kayınbaba kontenjanından kimler faydalanıyor?

-Kişinin, belli bir olgunluğa erişmesi, bir yerleri yönettikten sonra belediye başkanı olması daha rantabl değil mi?

-“İrabda mahalli olmayan” ve sadece babasının veya dayısının kontenjanıyla belediye başkanı, il yöneticisi, milletvekili yapılanlara ne demeli?

-Güzel Yeşiltepe ne hale geldi?

-Bu şehre ve insanına reva görülen muameleden, tez zamanda vazgeçilmeli!

-Okulu, konteyner kentlere yapmayı neden düşünmediniz?

-Konteyner kentlerin önüne, 25 metrekare prefabrik okullar yapılamaz mıydı?

-Yetkilileri, isteklere cevap vermeye çağırıyorum!

-Fiskos Masasında ne var?

-Haftanın karikatüründe ne var?

-Laf Ebesini okumadan geçmeyin!

***

“Kimler telefonuna bakmaz?” sorusuna verilecek “farklı cevaplar vardır”. 

Cevaplar içerisinde illaki “mazeret” ifade eden ve “affedilmesi” kabil olanlar da vardır.

Lakin bazı cevaplar var ki, cevap vermeyenin “kişiliğini”, “klişesini” ve “karakterini” ortaya koyar. 

-Cevap vermeyen kişi “kibirlidir”, arayan ise “küçümsediği”.

-Cevap vermeyen kişi “borçludur”, arayan ise “alacaklısı”.

-Cevap vermeyen kişi “suçludur”, arayan ise  “mağduru”.

-Ya da cevap vermeyen kişi “sonradan görme”, arayan ise en yakın “eski dostudur”.

Bu ve bunun gibi örnekler çoğaltılabilir. 

Aranan “vekil”, arayan “asıl” ise, ya da aranan “il başkanı”, arayan “sade vatandaş”sa, bu nasıl yorumlanabilir ki?.. 

Malatya’da çokça karşılaştığımız bu duruma, birkaç farklı örnek vereyim isterseniz… 

Bülent Tüfenkci’ye bakanlığı döneminde bile ulaşılabilirdi. İstisnasız olarak herkes, rahatça ulaşabiliyordu.  

Eski vekil Hakan Kahtalı, il başkanıyken, hiç bir aramayı “es” geçmiyordu. 

İhsan Koca içinse, böyle bir şey söz konusu değildi. İl başkanlığı döneminde, adını duyan vatandaş, burnunda soluyor, “Telefonlarımıza çıkmıyor, mesajlarımıza cevap vermiyor.” diyordu. Hatta, “Burnu havalarda yürüdüğü için ayakkabısının rengini dahi bilmiyor…” diyenler de vardı. 

Ak Parti İl Başkanlığı koltuğuna oturan Namık Gören’in de, “ulaşılmazlar” arasına girdiği söyleniyor. Anlaşılan o ki; İhsan Koca’dan sadece “İl Başkanlığı koltuğu”nu değil, “ulaşılamayan başkan” sıfatını da almış. 

Evet, Ak Parti İl Başkanlığı görevine “asaleten” atandıktan sonra, Namık Gören de telefonlara bakmamaya başlamış. Görevi vekaleten yürüttüğü sıralarda "24 saat telefonum açık, istediğiniz zaman arayın! Açamazsam bile kesinlikle dönerim!" diyen Gören, özellikle “muhtarlara” cevap vermediği gibi, dönüşte yapmıyormuş. 

Anlaşılan Namık Gören, bu konuda “selefinin” yolundan gidiyor gibi.

“KAYINBABA KONTENJANI”NI GÖRÜRSEK ŞAŞIRMAYALIM!..

Ülkeye, şehre, ilçeye, mahalleye ve hatta bir apartmana yönetici olmak için, ehliyet ve liyakatin ehemmiyeti  büyüktür. Yöneticilik, bir nevi ateşten gömlek giymektir. Özellikle milletvekili ve belediye başkanı olmak, devletin hizmetlerini millete sunmaya çalışmak en zor görevlerdir. Belli bir eğitim, bilgi-birikim ve tecrübe gerektiren işlerdir bunlar. Bir insan iyi okulları iyi derecelerle bitirmiş olsa da, tecrübesi yoksa, iş dahi bulamaz. İşveren her zaman tecrübeliyi tercih eder.

Maalesef ülkemizin bütün partilerinde olduğu gibi, Ak Parti de ehliyet ve liyakat konusunda hatalar yapmıştır. Kamuda yönetici yapılmasından tutun da, teşkilatlarına varana kadar birçok alanda tecrübesiz insanların bulunuyor olması; büyük bir hatadır maalesef. Bakın Malatya siyasetinden bir örnek vereyim: Battalgazi ilçesinde aynı soyadlı AK Partili iki aday adayı var. Hatta soyadı benzerliğinden ötürü, akraba oldukları da sanılıyor. Birinin yaşı 50-55 civarında, diğerinin yaşı ise 30-33 arası. Yaşı büyük olanın tecrübesini edinmesi için, daha çok uzun yıllara ihtiyacı var. Güzel okullar bitirmiş olmak, güzel işler başarmış olmak elbette önemli. Ama tecrübe de istenmez mi? Belli bir olgunluğa erişmesi, bir yerleri yönettikten sonra belediye başkanı olması daha rantabl değil mi?

KONTENJANLARA BİR YENİSİ EKLENEBİLİR

Sözün burasında sizlere bir örnek vermek istiyorum. Dost meclisinde mücerreb bir arkadaşım, arkadaşından şöyle bir hatıra nakletmişti, “Ben Muhsin Yazıcıoğlu‘nu cebinden arıyordum. Yazıcıoğlu da ‘Efendim Muhammed’ diyerek açardı telefonumu. Yani her zaman konuşuyorduk. Benim aklıma aday olmak gelmedi hiçbir zaman. Yani başkan beni tanıyor, beni seviyor olsa da; aday olabilecek potansiyeli kendimde görmedim ve böyle bir talebim de asla olmadı.” İfadelerini kullanmıştı. Bu sözleri duyunca Malatyamızın siyasetçilerini düşündüm bir an. “İrabda mahalli olmayan” ve sadece babasının veya dayısının kontenjanıyla belediye başkanı, il yöneticisi, milletvekili yapılanlar aklıma geldi. Dedesinin, babasının, amcasının ve dayısının, yaptığı çalışmalar sebebiyle “balapervezanlık” taslayan “aplikasyon” niteliğinde (!) bazı koltukları işgal edenleri de gördük. Ne acıdır ki; Toplum da bunu “kanıksamış” durumda. Önümüzdeki belediye başkanlığı yarışında “Kayınbaba kontenjanı”nı da görürsek, şaşırmayacağız artık.

YAZIKTIR, GÜNAHTIR!..

Kahramanmaraş merkezli depremlerle, bir enkaz yığını haline dönüşen Malatya’daki garip uygulamalar, vatandaşı canından bezdiriyor. Malatya’yı bilen herkes, Yeşiltepe’nin güzelliğinden bahseder. Zemin olarak da sağlam olduğuna inandığım Yeşiltepe, bugünlerde Malatya’nın merkezi olmuş durumda. Nakliyeciler, samancılar, hurdacılar, kayısı pazarı, hal ve mezarlık orada. Hatta adliye de oraya yapılacak. Araç yoğunluğu sebebiyle egzoz gazı soluyan vatandaş, havadaki tozu da ciğerlerine çekiyor. Yolların doğru dürüst yapılmadığı bölgede, bir de yıkılan binaların enkaz ayrıştırması yapılıyor. Bölgeyi görenler, gelişmemiş bir Afrika ülkesinin havasını buluyor orada. 

Yeşiltepe’deki yoğunluğa eklenen bu enkaz ayrıştırma işinin, başka bir yerde yapılması mümkün değil mi? Elbette mümkün. İşte güzide yöneticilerimize bir teklif: En çok enkazın kaldırıldığı Bostanbaşı’na, en yakın olan yer  Şoför Okulu arazisi. 

Yani yetkililerimiz o boş duran alanı kullanmak için daha neyi bekliyor? Hem trafik yoğunluğunu bitirmiş olurlar, hem de insanlara enkaz tozunu yutturmamış olurlar. Yeşiltepe’de ısrar etmenin bir anlamı da yok. Oradaki vatandaşlarımızın en büyük sıkıntılarından biri olan toz ve trafik çilesi,  bir nebze olsun giderilebilir. 
Yeşiltepe, Malatya’nın en güzel bölgesidir. Gelecek vaat eden, belki de şehir merkezi kurulabilecek sağlam bir zemine de sahip. Mevcut uygulamayı görünce, “Keşke Fahri Kayhan, Bostanbaşı ve Yakınca’ya koca koca binalar yapılacağına, Yeşiltepe’de kentsel dönüşüm olsaydı.” demekten kendimi alamıyorum. En yakın zamanda mevcut uygulamadan vazgeçilmez ise, vatandaş egzoz gazı ve toz solumaya devam edecek. Bu şehre ve insanına reva görülen muameleden, tez zamanda vazgeçilmesini diliyorum. 

Yazıktır… Günahtır…

OKULU, KONTEYNER KENTLERE YAPMAYI NEDEN DÜŞÜNMEDİNİZ?

Malum olduğu üzere, okullar açıldı. Eğitim ve öğretime hazır olan okul sayısı çok az. Öğretmenlerin isteksizliği de “cabası”. Öğretmenler isteksiz de, yöneticiler onlardan çok mu farklı. Onlarda da bir “bıkkınlık” bir “bezginlik” görülüyor.

Bildiğiniz gibi Malatyalıların büyük bir çoğunluğu, konteyner kentlerde yaşıyor. “Konteyner kentlerin önüne, 25 metrekare prefabrik okullar yapılamaz mıydı?” diye düşünüyorum. Taşımalı eğitimden çok daha ucuza mal olurdu. Belki de 2-3 aylık taşıma parasıyla, bu okullar yapılırdı. İnsanların o konteyner kentlerde, 2-3 yıl kalacaklarmış gibi bir görüntüsü var. 2-3 senede belki de 5-6 kere kendini amorti edebilecek bir uygulamadan bahsediyorum. Aldığım duyumlara göre; giden il milli eğitim müdürü, böyle bir şey düşünmemiş. Hatta düşünülmesine de engel olunmuş. Yeni gelenlerin de öyle bir çaba ve düşüncesi yok gibi görünüyor. “Minibüse bindiririz. Götürür-getiriler” demişler. Halbuki bu uygulama, hem maddi, hem de manevi olarak zarar. Hem öğrencinin yorgunluğu, hem hava kirliliği, hem de trafik kazası riski var. Şu anda bir çok insan servis bulamıyor. Çünkü servisler gitmiyor. 

Çocuk, enkazdan uzak konteyner kentte kalıyor. Çocuğu sabah servise bindiriyor, enkazların arasından geçirip okula götürüyorsun. Akşam da aynı şekilde geri getiriyorsun. Prefabrik okul yapmak zor değil ki… Konteynır kente göre dört sınıf da olur, iki sınıf da… Hatta 16 sınıf da yapılabilir. 

Mevcut yönetim, bu işin içinden çıkar mı çıkmaz mı belli değil. Konteynır kentlerin ömrü ne kadardır? İnsanlar orada ne kadar yaşayacak? Bunu iyice hesap edip, ona göre hareket edilmeli. Prefabrik okulların bir an önce yapılması gerekiyor. Maliyeti, taşıma maliyetinden çok daha ucuz olacaktır. 

(Bu arada, konteyner kentlere Kur’an Kursu da yapılıp, 1 veya 2 sınıf da, Kur’an kursu için ayrılabilirdi. Talebin fazla olduğunu görüyor ve yetkilileri bu isteklere cevap vermeye çağırıyorum.)

FİSKOS MASASI:

- Eski vekillerden, Öznur Çalık, Hakan Kahtalı ve Ahmet Çakır, bir araya gelerek; yeni vekillerin telefonlara cevap vermediklerini, vatandaşın sıkıntılarını gidermediklerini, bu sebeple de vatandaşın kendilerine müracaat ettiğini konuşmuşlar. 

- Yıllarca, CHP’de genel başkan yardımcılığı yapan Veli Ağbaba’dan şikayetçi olan Kemal Kılıçdaroğlu, Malatya’da bazı parti mensubu kişileri arayarak, Veli Ağbaba için; “Besle Kargayı, oysun gözünü…” benzetmesi yapıyormuş.

- Veli Ağbaba’ya yakınlığıyla bilinen CHP Malatya il Başkanı Barış Yıldız hakkında, parti genel merkezine yoğun bir şekilde şikayetler gidiyormuş.

- Malatya CHP İl Başkanlığı’na Yunus Gök de adaymış.

- Malatya Valisi, yıkım işi yapan firmalara, yerinde ayrıştırmayı usulsüz yaptıklarından dolayı, soruşturma açmayı planlıyormuş…

- Battalgazi Belediye Başkanı Osman Güder, Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na adaymış.

- Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Genel Sekreteri İbrahim Gökhan’ın da, işine son vermiş…

LAF EBESİ: Yazılarıma, büyük bir özgüvenle kendi imzamı atarım. Allah’ı bilmez, Peygamberi (a.s.m) tanımaz ve kendinden (kuldan) utanmaz bir kısım zevat, sahte rumuzlarla yazılarıma yorum yapıyorlar. Klavye delikanlılığı yapıp, sonrasında da dürüstlükten bahsediyorlar. “Eldeki malzeme buymuş…” deyip, konuyu şu şekilde değerlendiriyorum: Bre gafil!.. Unisex kişiliğinle klavye delikanlısı olan sana, kendini gizleyerek senin de saygın kalmamış. Evvela kendine dürüst ol. Sonrası zaten kendiliğinden gelir…

Selam ve dua ile
Fiemanillah

Yorumlar

  • yorum avatar
    Necdet kızılyavuz
    27-09-2023 19:08

    O koltuğa onları biz oturttuk halk ile hemhal olmaları gerekirken kim daha çok ceplerini dolduracak onun yarışını yapıyorlar.Allah ıslah etsin

  • yorum avatar
    Nurcan filiz çelik
    27-09-2023 19:06

    yüreğinize sağlık

  • yorum avatar
    Elif
    27-09-2023 19:06

    Bir Malatyalı olarak memleketimin bu kadar kulak ardı edilmesini kabullenemiyorum bu böyle daha ne kadar devam edecek!

  • yorum avatar
    Tuncay
    27-09-2023 19:05

    Yazınız tek kelimeyle mükemmel tüm sorunları yazmışsınız temennimiz tez vakitte çözüme kavuşması

  • yorum avatar
    Tokgöz
    19-09-2023 08:34

    Malatya nın iyi yöneticilere ihtiyacı var..Devlet gönderdiği valinin bir belediye başkanı gibi çalışmasını istemeli..

  • yorum avatar
    Fiko
    18-09-2023 22:48

    Öyle görünüyorki Malatya da yeniden normalleşme uzun yıllar sürecek

  • yorum avatar
    Yakup
    18-09-2023 21:19

    Konteyner kent MALATYA.

  • yorum avatar
    Kirve 44
    18-09-2023 20:42

    Malatya ahh Malatya vahhh Malatya...Ankara Ankara duy sesimizi şehrimizde işler yolunda gitmiyor...İnanın umut etmek istiyor Malatya insanı..Bu yöneticilerle olmuyor...

  • yorum avatar
    Servet
    18-09-2023 20:15

    Kış geliyor... Evlerin teslimatını yaparlar inşallah.

  • yorum avatar
    Memleket
    18-09-2023 20:08

    Malatyalıyı memleketinde tutamadılar çoğu dışarıda ve gelmeyi düşünmüyorlar en azından toparlanana kadar. Burada olanlarda gitsem mi kalsam mı diye düşünüyor kiralar yüksek ve hayat pahalı tutunmaya çalışanlar varsa da tutunamayanlar da her geçen gün artıyor.

  • yorum avatar
    Uğur88
    18-09-2023 20:05

    Konteynerde yaşam belki 5 yıl sürecek. Malatyanın genel durumuna bakacak olursak daha yıkımların bile 1 yıl alacağını merkeze vurulan kazmanın ise sadece izi var. Bir çalışma yok. Hep şov hep umut tacirliği.

  • yorum avatar
    Murat
    18-09-2023 20:01

    Murat bey, Malatya sizin gibi ulusal medya meşhur olan yazarlara on basacak basacak bir yazara sahip olduğu için çok şanslı. Bülent Bakanım gibi siyasetçisi olduğu için de çok şanslı. Yorumlarınız ve tespitleriniz çok yerinde. Öğretmenler ile ilgili de Milli eğitim deprem bölgesindeki öğretmenler 10 defa tayin hakkı verdiği için sınıfta kalmıştır. Haberlerinizde ve yazılarınızda az hasarlı binalardaki aidat, tamirat bedellerin tahsil edilmesinde sıkıntılardan bahsederseniz sevinirim. Kış geliyor sitenin yarısı boş yakıt parası nasıl toplanacak? açıkcası herkes kul hakkı yemeye çok meraklı olduğu için hiçbir masrafa katılmıyor. İcra versen en az 3 ay sürüyor. Çoğu avukat site alacakları için dava bile üstlenmiyor. Böyle olursa evin olanda yakında Malatyayı terk eder. Valiliğin veya Başsavcılığının topluluğu ilgilendirilen alacaklar için icra işlemlerini hızlandırıp alacakları hızlı bir şekilde tahsil etmesiyle ilgili eyleme geçmeli. Zaten her siteden bir kişinin bir evi satılsa diğerleri koşarak borcuna sahip çıkar diye düşünüyorum.

  • yorum avatar
    Kazım
    18-09-2023 20:00

    Malatyalı mevcut siyasilerden hiç memnun değil. Yerel seçimlerde hangisini gösterilerse göstersinler kimse oy vermez. Belediyeciliği bilen yeni isimler gösterilmeli.

  • yorum avatar
    Turgay
    18-09-2023 19:57

    Ya ne olacaktı iktidar da vekilleri de vatandaşa kulaklarını tıkamış durumdalar. Bakalım nereye kadar gidecek böyle...

  • yorum avatar
    H.Hüseyin Toktay
    18-09-2023 18:24

    Hayırlı akşamlar kıymetli Dostum

  • yorum avatar
    Eda
    18-09-2023 17:22

    Malatya’da sizin gibi çok az insan kalmış emeğinize sağlık ☺️

  • yorum avatar
    İrem
    18-09-2023 17:19

    Çok doğru yazmışsınız Murat bey katılıyorum ??

  • yorum avatar
    Fatma
    18-09-2023 17:15

    Kesinlikle katılıyorum

  • yorum avatar
    Hakkı
    18-09-2023 13:57

    Bırakında yeni genç dinamik isimler çıksın Murat bey, aynı isimlerin beceriksizliği bizi üzüyor. Sizlerin gençlere sahip çıkması lazım, tecrübelilerin nasıl hatalar yaptığını gördük

  • yorum avatar
    Tevfik Namsu
    18-09-2023 12:17

    Malatya ile ilgili yazılarınızı özellikle takip ediyorum. Sayenizde Malatyadaki önemli kişileri tanıma imkanımız oldu. Hele yazılarınızı karikatürlerle desteklemek güzel fikir. Karikatürler özellikle çoğu konuyu net özetliyor. Profesyonelce. Tebrik ederim.

  • yorum avatar
    Vural
    18-09-2023 12:03

    Çocuklar depremden en ağır yarayı aldı. Çocuklularını yaşayamadılar. Bugün konteyner kentlere okul yapılma fikri elbette ki harika. Ancak evleri yıkılmasa da aynı şartlarda yaşayan çocukları da görmezden gelemezsiniz. Evleri orta ya da az hasarlı çocuklar da enkazların ortasında kaldı. Enkazların ortasında okula gidip geliyor. Kentin bütününü ilgilendiren çözümler sunulmalıydı. Ben kendi çocuğuma kendi kendine öğrenme ve yetkinlik kazanması gerektiğini söylüyorum. Bu ortamda bana göre en sağlıklısı bu oldu. Düşünün ne haldeyiz! Pandemi, deprem derken öğretmen bulamadık. Öğretmen bulduk dediğiniz gibi yorgun bıkkın... Diğer illerdeki öğretmenlerden çok çok farklılar. Hayattan bezmişler. Gözlerinde ışık yok. Bunu deneyimlerime dayanarak yazıyorum. Çocukların hali içler acısı. En çok duamız onlara...

  • yorum avatar
    Davut Ay
    18-09-2023 11:55

    Öncelikle şu konunun altını çizerek söylemek isterim ki; Milletvekili İnanç Siraç Kara Ölmeztoprak sahada aktif olan sorunların çözümü için çaba sarf eden bir profil çizdi. Ancak gelgelelim onun da eski bir vekil kızı olduğuna. Dini değerleri ön planda şeyh torunu diye bahsedilen vekil hanımdan bu şekilde bir performans göremedim. Adı öyle geçiyor ancak henüz kendi kişiliği ve kimliği ile tanımıyoruz. Her ne kadar bugün kendisini sahada görmek mutluluk verici olsa da kontenjandan geldiğini görmezden gelemeyiz.

  • yorum avatar
    Nilüfer
    18-09-2023 11:50

    Duyduğum kadarıyla kayınbaba kontenjanı zaten vardı. Hem de Yeşilyurt Belediyesinde. Lüks arabasıyla günü geçirmeye gelen, kayınbaba kontenjanından faydalanan birinin olduğunu aylar öncesinden duymuştum. Ne diyelim...

  • yorum avatar
    Fırat
    18-09-2023 11:36

    Murat Bey, kaleminize sağlık. Öncelikle Malatya'nın sorunlarına bu kadar hakim olduğunuz için sizi tebrik ederim. Yoksa bakan ama görmek istemeyen gözler yüzünden kentin yükselen bir ivme kazanması çok zor olacak. Kentin başında da bu şekilde kibirli yöneticiler oldukça iş hayli zorlaşıyor. Eski Bakan Tüfenkci gibi bir siyasetçi olmak pek zor olmasa gerek. İyi hizmet eden siyasiler örnek alınırsa daha güzel yol alınabilir. Ancak İhsan Koca'nın uslubu herkesçe malum. Ulu orta öfkesini bastıramayan bir siyasetçiden bahsediyoruz. Örnek aldığımız kişilere de dikkat etmek gerek. Yoksa gören sanılan gözler görmez olur

  • yorum avatar
    Şahin
    18-09-2023 11:27

    Fiskos Masasının daha uzun olmasını bekliyoruz. Çünkü Malatya'da ne dönüyor ne planlanıyor, kimin eli kimin cebinde; sadece buradan ögrenebiliyoruz...

  • yorum avatar
    Yiğit Mamsuroğlu
    18-09-2023 11:27

    Sayın Yazar, Malatya'nın bu kötü kaderi ne olacak?İlimize hizmet etme amacıyla bir yerlere gelen siyasetçi, hedefine ulaştıktan sonra sadece kendine hizmet ediyor. Üzülüyor insan...

  • yorum avatar
    Ankara'dan bir göz
    18-09-2023 11:25

    Ben senede 3-4 sefer Malatya'ya gelir 1-2 hafta kalır dönerim. O sebeple bazı gelişmeleri veya gerilemeleri daha rahat görebiliyorum. Bence Osman GÜDER başarılı ve sessiz sedasız çok güzel işler yaptı. Osman GÜDER'in problemi yaptıklarından kimsenin haberi yok. Ekibini sağlam oluştursaydı Büyükşehir için çoktan kesin gözüyle bakılırdı

  • yorum avatar
    Tamer
    18-09-2023 11:23

    Türkiye'de şuan siyaset adam üretmiyor. Genel bir ülke problemi. Fakat bu Malatya'da hat safhaya çıkmış durumda. Hep aynı kişiler ve aileler etrafında dönüyor. Başarılı bir serüven olsa hiç sıkıntı değil ama halimiz ortada.

Yorum Yazın

E-posta hesabınız sitede yayımlanmayacaktır. Gerekli alanlar ile işaretlenmişdir.